Η ανεργία δεν μπορεί να περιμένει –μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπισή της

 Το άρθρο που παρατίθεται εδώ δημοσιεύτηκε σε κυριακάτικες εφημερίδες το Μάρτιο του 2006. το παραθέτω και πάλι γιατί σήμερα είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Η ανεργία ήταν τότε και σήμερα είναι ακόμα περισσότερο, το μείζον πρόβλημα της καθημερινότητας για το οποίο οφείλουμε πάντοτε να επιμένουμε σε  σοβαρές προτάσεις με πρακτική αποτελεσματικότητα. Για το σκοπό αυτό καταθέτουμε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής, πολλά από τα οποία ατυχώς οι εκάστοτε κυβερνήσεις φαίνεται να αγνοούν ή να παραβλέπουν.

Είναι γνωστό ότι το   κύριο όπλο   για την  αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι η ανάπτυξη της οικονομίας  με ρυθμούς της τάξης πάνω από 4-5%. Γ’ αυτό  απαιτείται ο ριζικός εκσυγχρονισμός των κρατικών δομών, καθώς  και η ενίσχυση στρατηγικών τομέων  όπως η πληροφορική, οι νέες τεχνολογίες, οι τηλεπικοινωνίες, οι καινοτομικές δράσεις,  οι τραπεζικές, χρηματοοικονομικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, ο τουρισμός και ειδικότερα ο ποιοτικός τουρισμός, η ναυτιλία, οι σύγχρονες  οικολογικές καλλιέργειες και οι υδατοκαλλιέργειες, η βιομηχανία τροφίμων και ποτών,  η ενέργεια, κλπ.

Με δεδομένη τη διαπίστωση που αρκετά παλαιότερα έχω υποστηρίξει ότι «η παιδεία στη χώρα μας παράγει ανέργους», άμεσα απαιτείται ο εκσυγχρονισμός, η αναμόρφωση και η ευελιξία του συνολικού εκπαιδευτικού συστήματος. Τα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ θα πρέπει να παρέχουν γενική μόρφωση και ανθρωπιστική παιδεία, αλλά και εξειδικευμένη εκπαίδευση στα πλαίσια των αναγκών και προοπτικών της απασχόλησης.

Ριζική αναβάθμιση απαιτείται για την επαγγελματική εκπαίδευση, τη συνεχιζόμενη κατάρτιση και πάνω απ’ όλα όσον αφορά τον ταλαίπωρο θεσμό του επαγγελματικού  προσανατολισμού. Η Πολιτεία έχει χρέος να προειδοποιεί τους νέους και τους γονείς τους ότι  η κατά συρροή επιλογή κορεσμένων εκπαιδευτικών κατευθύνσεων, οδηγεί στην ανεργία ή στην ετεροαπασχόληση. Βασική προϋπόθεση για το σκοπό αυτό, είναι η  κατάρτιση αξιόπιστου και εύληπτου χάρτη αναγκών προσφοράς και ζήτησης εργασίας, σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό και κλαδικό επίπεδο.

Τα προγράμματα  ταχύρυθμης εκπαίδευσης και επιδοτούμενης απασχόλησης  για τους νέους,  τις γυναίκες, τα ΑΜΕΑ,, τις ευπαθείς ομάδες, σκόπιμο είναι να προωθηθούν περαιτέρω, με γνώμονα πρωτίστως την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια. Οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες των νέων, θα πρέπει  να ενισχύονται με ειδικές επιχορηγήσεις, σύναψη μακροπρόθεσμων δανείων εγγυημένων από το κράτος, επιδοτήσεις  επιτοκίου, κλπ.. Παρόμοιες δράσεις μπορούν να αφορούν  νέους αγρότες για τη δημιουργία σύγχρονων, οικολογικών και εναλλακτικών καλλιεργειών.

Για τους απολυμένους σε ώριμη ηλικία  πολίτες, απαιτείται ξεχωριστή  μέριμνα  με παροχή ειδικών ενισχύσεων και προνομίων όπως η μακροχρόνια επιδότηση για ένταξή τους σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς, η επιδοτούμενη μετεκπαίδευση, η προνομιακή επιδότηση της πρόσληψής τους και ειδικότερα η παροχή προνομίων για δημιουργία μικρών επιχειρήσεων, όπως λχ. μικρεμπόριο, άδειες λιανικής αγοράς, φορτηγού, ταξί, περίπτερου, καντίνας, μικρών λατομείων, οικοτουρισμού, κλπ.

Θέσεις  πλήρους ή μερικής απασχόλησης μπορεί να δημιουργηθούν μέσα από σωστά οργανωμένους και κεντρικά ελεγχόμενους φορείς ΟΤΑ  και ιδιώτες, για δράσεις που αφορούν τη φροντίδα των ηλικιωμένων, των ΑΜΕΑ, των ανθρώπων του κοινωνικού περιθωρίου, την προστασία του περιβάλλοντος, τον αθλητισμό, την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, κλπ.

Οι  επενδύσεις στην πληροφορική, στις νέες τεχνολογίες  σε καινοτομικές  δράσεις και ευρεσιτεχνίες με πρακτικές εφαρμογές, θα πρέπει να ενισχύονται με ειδικά κίνητρα και επιδοτήσεις. Το ίδιο ισχύει και για παραγωγικές επενδύσεις σε απομονωμένες ορεινές και νησιώτικες περιοχές.

Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να υπάρξει για τη συνεργασία τριτοβάθμιων ιδρυμάτων  με επιχειρήσεις για τη δημιουργία πάρκων έρευνας και τεχνολογίας, για κοινά  προγράμματα κατάρτισης και ερευνών.

Τα  Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης του Οργανισμού( ή  Κέντρα Εργασίας όπως είναι  διεθνώς καθιερωμένο), σκόπιμο είναι να επεκταθούν και να εκσυγχρονιστών, με επίκεντρο την εντατικοποίηση της εκπαίδευσης των συμβούλων εργασίας. Παράλληλα, χρήσιμη θα ήταν η επέκταση του επιτυχημένου θεσμού  της μαθητείας.

Η  γεωγραφική κινητικότητα των εργαζομένων,  η   παροχή κινήτρων για την παραμονή και ένταξη στο εργατικό δυναμικό των μη-απασχολούμενων, καθώς και νομιμοποίηση και ορθολογικοποίηση της  εργασίας  των μεταναστών, αποτελούν επίσης κατάλληλα μέτρα πολιτικής για τον ίδιο σκοπό.

Θόδωρος Κατσανέβας

Μάρτιος 2006