Ο μαζικός τουρισμός είναι κακός για τη χώρα μας

Στην εποχή της μεγάλης οικονομικής ανυδρίας και φτώχειας που βιώνουμε, με τον παραγωγικό ιστό της χώρας μας να αποσυντίθεται συνεχώς, ολοένα και μεγαλύτερες προσδοκίες εναποτίθενται στον τουρισμό που θεωρείται η πανάκεια που θα μας βγάλει από την κρίση. Όμως αυτή η αντίληψη είναι λάθος. Ο μαζικός τουρισμός προσφέρει κακές υπηρεσίες στη χώρα. Πιο κάτω παραθέτουμε μια σειρά από λόγους για τη διαπίστωση αυτή.

Η εγχώρια οικονομία είναι κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ευάλωτη στις παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις. Τότε, οι μετακινήσεις τουριστών μειώνονται κατακόρυφα, αφού οι σχετικές δαπάνες είναι από τις πρώτες που κόβονται από τους καταναλωτές.

Όταν μια εθνική οικονομία βρίσκεται σε μακροχρόνια κρίση, όπως συμβαίνει στην περίπτωσή μας, οι ξένοι tour operators, μπορούν να επιβάλλουν επαχθέστερους όρους στους Έλληνες ξενοδόχους. Αυτό συνεπάγεται ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, παρακράτηση μεγάλου μέρους του τζίρου στο εξωτερικό και αποφυγή της φορολόγησής του. Πρόκειται για μια κατ’ εξοχήν πρακτική που ισχύει στο μαζικό τουρισμό του all inclusive.

Η μικρή τουριστική περίοδος στην Ελλάδα που δεν ξεπερνά τους 3-4 μήνες, αφήνει ανεκμετάλλευτο ένα τεράστιο πλεονάζον δυναμικό σε απασχολούμενο προσωπικό και υποδομές. Οι τελευταίες δεν αφορούν μόνο τα ξενοδοχεία που παραμένουν κλειστά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, αλλά και τις υποδομές για οδικό και γενικότερα μεταφορικό δίκτυο, για ηλεκτρισμό, νερό, κλπ.,  που υποχρησιμοποιούνται για το ίδιο διάστημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από τα 15,5 εκατομμύρια τουρίστες το 2012 και τα 17,9 εκατομμύρια το 2013, το 69% και το 69,7% αντίστοιχα επισκέφθηκαν τη χώρα τους μήνες Ιούνιο – Σεπτέμβριο. Και στους τρεις θερινούς μήνες Ιούνιο – Αύγουστο, η χώρα υποδέχτηκε πάνω από το 50% του συνολικού αριθμού τουριστών (52,7% και 53,14% αντιστοίχως).

Στη διάρκεια του υπόλοιπου και πολύ μεγαλύτερου μέρους του χρόνου, η υπερβάλλουσα δυναμικότητα παραμένει αναξιοποίητη. Το κόστος της όμως σε δεσμευμένα κεφάλαια και συντήρηση, πληρώνεται από τους σταθερούς χρήστες, δηλ. τους Έλληνες φορολογούμενους. Στην περίπτωση του ηλεκτρικού, η επιβάρυνση αυτή είναι απόλυτα διακριτή καθώς περιλαμβάνεται στις χρεώσεις για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).

Γεγονός είναι επίσης ότι, στις τουριστικές περιοχές η φοροδιαφυγή οργιάζει, το δημόσιο αδυνατεί να εισπράξει τον αναλογούντα ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.  Και οι εργαζόμενοι στον τουρισμό, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, μετά τη λήξη της σεζόν, εισπράττουν επιδόματα ανεργίας από τον κρατικό ΟΑΕΔ.

Το 2014, το ποσοστό αύξησης των εισερχόμενων τουριστών που θεωρείται ρεκόρ, εκτιμάται πως θα ανέλθει σε επίπεδα ρεκόρ, της τάξης των 20 εκ.  Όμως, αυτή η αύξηση είναι μικρότερη από το ποσοστό αύξησης των εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το επτάμηνο του 2014, ο αριθμός των τουριστών αυξήθηκε κατά 20,8% σε σχέση με το επτάμηνο του 2013, ενώ οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 13,8%.

Στις διαπιστώσεις αυτές, θα πρέπει να προστεθούν και οι κοινωνικές παρενέργειες όπως είναι η εισαγωγή στρεβλών ξένων κοινωνικών προτύπων, η αύξησης της κατανάλωσης ναρκωτικών, η εισαγόμενη εγκληματικότητα, καθώς και η δημιουργία μιας κοινωνίας που επαφίεται στην εξάμηνη απασχόληση εξυπηρέτησης αλλοδαπών. Μιας κοινωνίας των «γκαρσονιών».

Γενικότερα, η Ελλάδα είναι μια μικρή και πολύ όμορφη χώρα, που κάθε άλλο παρά την ευνοεί η μαζική εισαγωγή τουριστών χαμηλής δαπάνης. Σημασία δεν έχει ο αριθμός των τουριστών αλλά το εισαγόμενο συνάλλαγμα και το όφελος για τη χώρα.

Για όλα τα παραπάνω, ο μαζικός τουρισμός κάθε άλλο παρά αποτελεί πανάκεια για την Ελλάδα και θα ήταν μεγάλο λάθος η περαιτέρω διόγκωσή του. Μόνο ο ποιοτικός τουρισμός, με ειδική έμφαση στον θαλάσσιο, ορεινό, συνεδριακό, ιατρικό, αρχαιολογικό, θρησκευτικό, αποτελεί το καλύτερο μοντέλο εφαρμογής στην περίπτωσή μας. Αλλά και γενικότερα, η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει μόνο από τον τουρισμό, αλλά αιτείται ένα σφαιρικό αναπτυξιακό σχέδιο με αιχμή τη σύγχρονη βιομηχανία και γεωργία, την τεχνολογία, την καινοτομία, τα logistics και τις μεταφορές.