«Να εξεταστεί προσεκτικά και η εναλλακτική λύση της νομισματικής υποτίμησης με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή», έγραφε τον Νοέμβριο του 2011 ο νέος επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομολόγων Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ), αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Χριστόδουλος Στεφανάδης.Και επισήμανε ότι "οι κυβερνώντες των δύο τελευταίων χρόνων αδυνατούν να κατανοήσουν την τεράστια σημασία του εγχειρήματος μιας γρήγορης υποτίμησης. Εκτός, βέβαια, και αν η κυβέρνηση ενδιαφέρεται μόνο για τα πολύ μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να βοηθήσει την οικονομία σε βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ομως, όπως είπε ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους του 20ού αιώνα, ο John Maynard Keynes, μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί».
Ο κ. Στεφανάδης ύστερα από τη σχετική αναταραχή που δημιουργήθηκε όταν κάποιοι θυμήθηκαν χαιρέκακα το σχετικό κείμενο, ανέφερε ότι, συντάσεται με την κυβερνητική πολιτική και ότι η άποψή του για την επιστροφή στη δραχμή ανήκει στο παρελθόν.
Το ζήτημα έιναι ότι, παρόμοιες αποψεις εκφέρουν οι περισσότεροι σώφρονες καθηγητές οικονομικών στους διαδρόμους, αλλά αποφεύγουν να το κάνουν δημοσίως, αφού αυτό μπορεί να είναι επιλήψημο ή και επικίνδυνο.
Ένας καλός μου συνάδελφος- και δεν είναι ο μόνος- με περισή ειλικρίνεια μου εκμυστηρεύθηκε πως, αν συνταχθεί δημόσια με την άποψη αυτή, θα θεωρηθεί περίπου ως πνευματικός τρομοκράτης, με οδυνηρές συνέπειες για την επιστημονική και ερευνητική του διαδρομή, "Και ξέρεις Θόδωρε, έχω πολλές οικονομικές και οικογενειακές υποχρεώσεις για να τις βγάλω πέρα", μου είπε. Άλλοι συνλαδελφοι, απλά δεν αγγίζουν το θέμα γιατί αντιλαμβάνονται ότι "καίει", ενώ ορισμένοι συντάσσονται με την ευρωφιλική θέση απο ιδεοληψία, που σε κάποιες περιπτώσεις εμπεριέχει σκοπιμότητα και σε κάποιες όχι.
Γεγονός είναι ότι, η συντριπτική πλειοψηφία της Ακαδημαϊκής κοινής γνώμης διεθνώς, συντάσσεται ανεπιφύλακτα κατά του ευρώ, αφού όλα τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την ολέθρια αποτυχία του ενιαίου νομίσματος χωρίς ενιαία οικονομική και δημοσιονομική πολιτική. Η ευρωζώνη και ιδιαίτερα η νότια ευρωζώνη, είναι η μόνη οικονομική περιοχή διεθνώς που φτωχοποείται, έχει τη χειρότερη αναπτυξιακή ή μάλλον υποαναπτυξιακή πορεία.
Οι απλοί πολίτες χωρίς να γνωρίζουν οικονομικά, νοιώθουν στην καθημερινή τους πραγματικότητα αυτές τις τραγικές συνέπειες των οικονομικών δεικτών. Υποφέρουν οι άνθρωποι και οι αριθμοί, αλλά το success story καλά κρατεί ! Αλλά αλοίμονο, οι απλοί πολίτες υπόκεινται στον ανελέητο, ανήθικο, τρομολαγνικό βομβαρδισμό-ψεκασμό των κεντρικών τηλεοπτικών καναλιών που κατάφεραν, εκτός των άλλων, να αναδείξουν ένα κόμμα του τίποτα, Το Ποτάμι, σε πολιτική οντότητα ! Ζούμε μια πρωτόγνωρη τηλεοπτική δικτατορία που είναι σε θέση να μετατρέψει τη νύχτα σε μέρα και τη μέρα σε νύχτα.
Τα κεντρικά ΜΜΕ ελέγχονται απο τις Τράπεζες και οι Τράπεζες απο τους Γερμανούς. Για αυτό και δε χρειάζονται τανκς για την κατάληψη της χώρας. Αρκεί το πλέον σύγχρονο και ραφιναρισμένο μέσο, το νόμισμα.
Ο αμερικάνος Νομπελίστας και φιλλέληνας οικονομολόγος Πωλ Κρούγμαν που επανειλημμένα έχει στηλιτεύσει την παραμονή τη χώρας μας στο ευρώ, ανέφερε ότι ποτέ δεν περίμενε πως η πολιτική εμμονή για την παραμονή στον παραλογισμό της ευρωζώνης, θα υπερίσχυε πάνω απο την κοινή λογική.
Σε αυτή την κοινή λογική, αναφέρθηκε σε ανύποπτο χρόνο ο αξιόλογος καθηγητής Στεφανάδης. Η άποψή του πέρασε τότε στα ψιλά και πάλι καλά δηλ. που δημοσιεύτηκε στον ολετήρα της ορθοδοξίας στην Καθημερινή. Σήμερα όμως που οι απόψεις αυτές ανακλήθηκαν απο τις σκουριές, αφού ο κ Στεφανάδης τοποθετήθηκε επικεφαλής του ΣΟΕ, η ορθοδοξία του ευρωλαγνικού κατεστημένου, κόντευσε να τον κατασπαράξει.
Το αστείο ή και τραγικό είναι ότι, γνωρίζω καλά πως και μέσα στα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια και όχι μόνο στην αντιπολίτευση, πολλοί ακολουθούν το "αγιο δισκοπότητριο" του ευρώ με μισή καρδιά, ή και "φτύνοντας στον κόρφο τους", γιατί αδυνατούν να αντιμετωπίσουν την οικονομική κατάληψη της χώρας απο του Γερμανούς. Δέχονται την υποταγή, γιατί φοβούνται τη σύγκρουση.
Τελικά, το όλο ζήτημα έχει μετατεθεί στην πολιτική σκηνή. Αν σε αδύναμες χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πορτογαλία, ακόμα και η Ισπανία, η γερμανική κυριαρχία παραμένει ισχυρή, αυτό δεν ισχύει αλλού και κυρίως εκεί που έχει περισσότερο σημασία. Για να μην αναφερθούμε στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες του κέντρου και του βορρά όπου φουντώνει ο αντιγερμανικός ευρωσκεπτικισμός, αρκούν δύο μόνο, η Γαλλία και η Ιταλία για να ανατρέψουν την ευρωζωνική γερμανική κατοχή. Φαίνεται τελικά ότι για άλλη μια φορά στην παγκόσμια ιστορία, η Γαλλία θα είναι το εφαλτήριο μιας σωτήριας ανατροπής. Οψόμεθα και αναμένουμε τις εξελίψεις. Γιατί το ευρώ η μιζέρια του, η γερμανική κατοχή δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της χώρας.
Θ.Κ.
Πιο κάτω παραθέτω αυτούσιο το άρθρο του καθηγητή Χριστόδουλου Στεφανάδη, όπως δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 13/11/2011:
Δομικές αλλαγές και οι αυταπάτες της ανάπτυξης
Είναι προφανές σε κάθε σκεπτόμενο πολίτη ότι η ελληνική οικονομία χρειάζεται μεγάλες δομικές αλλαγές. Πρέπει να μειωθεί η διαφθορά στη δημόσια διοίκηση, να βελτιωθεί το δικαστικό σύστημα, να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα και να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στις ολιγοπωλιακές αγορές. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για τη μακροχρόνια ευημερία της χώρας. Ομως, όπως δείχνει η οικονομική ιστορία, όσο και αν οι δομικές αλλαγές βοηθούν στη μακροχρόνια ανάπτυξη, συνήθως δεν συνεισφέρουν σημαντικά στην έξοδο από μία κυκλική κρίση. Είναι υπεραισιόδοξο να περιμένουμε πως η χώρα θα ανακάμψει μέσα σε αποδεκτό χρονικό διάστημα διαμέσου δομικών μεταρρυθμίσεων.
Δυστυχώς, η δομή μιας οικονομίας είναι μία μεταβλητή που συνήθως αλλάζει πολύ αργά. Τα δομικά προβλήματα και στρεβλώσεις συχνά οφείλονται σε δυσμενή ιστορικά ατυχήματα στο παρελθόν που ώθησαν την οικονομία να στραφεί σε λάθος κατεύθυνση. Επίσης, μπορεί να οφείλονται σε πολιτικοοικονομικές συμμαχίες παρασιτικών ομάδων που επέβαλαν δομές επωφελείς για τα στενά τους συμφέροντα, αλλά επιβλαβείς για το κοινωνικό σύνολο. Τέτοιες καταστάσεις αλλάζουν δύσκολα, και ακόμα και όταν αλλάξουν, φέρνουν θετικά αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία μόνο μετά από αρκετό χρόνο.
Τι κάνει την κυβέρνηση να πιστεύει ότι οι δομικές αλλαγές μπορούν να πραγματοποιηθούν ταχύτερα στην Ελλάδα; Οτι οι αλλαγές θα ολοκληρωθούν πριν η χώρα μεταβληθεί σε κρανίου τόπο και μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων χαθεί; Οι αγορές προφανώς δεν πιστεύουν ότι αυτό το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα εφικτό, και γι' αυτό ποντάρουν στο ότι η ελληνική οικονομία θα είναι βαλτωμένη για αρκετό καιρό. Επίσης, ακόμα χειρότερο είναι ότι η προβολή του υπεραισιόδοξου επιχειρήματος πως η κρίση θα ξεπεραστεί διαμέσου δομικών αλλαγών μπορεί να κάνει τις αλλαγές ακόμα πιο δύσκολες. Οι απογοητευμένοι πολίτες (που δικαιολογημένα περιμένουν αποτελέσματα μέσα σε ένα αποδεκτό χρονικό διάστημα) μπορεί να σταματήσουν να υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις και να προσχωρήσουν σε λαϊκιστικά κινήματα.
Οπως τονίζουν τα πιο απλά εγχειρίδια Μακροοικονομικής, γρήγορη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη μπορεί να έρθει όχι με δομικές αλλαγές, αλλά με δύο άλλους τρόπους. Πρώτον, με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική (δηλαδή με αύξηση των δημοσίων έργων και δαπανών) και δεύτερον, με υποτίμηση του κόστους ζωής (δηλαδή με μείωση των εγχώριων μισθών και τιμών) που καθιστά τα εγχώρια προϊόντα πιο ανταγωνιστικά. Στην Ελλάδα ο πρώτος τρόπος είναι προς το παρόν ανέφικτος λόγω της χρεοκοπίας του κράτους και της απροθυμίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης να συνεισφέρει, οπότε η μόνη διέξοδος για σχετικά γρήγορη ανάπτυξη είναι η υποτίμηση.
Οπως εξήγησα στην «Καθημερινή» (13/11/2011, «Για μία λιγότερο επώδυνη εσωτερική υποτίμηση»), θα είναι προτιμότερο αν η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε μία γρήγορη και αποτελεσματική εσωτερική υποτίμηση εντός της Ευρωζώνης. Αλλά αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί σωστά η δύσκολη και ημι-πειραματική συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης (και εδώ ισχύει το «Γνώθι Σαυτόν»), θα ήταν φρόνιμο να εξεταστεί προσεκτικά και η εναλλακτική λύση της νομισματικής υποτίμησης με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή.
Οπως δείχνουν οι πράξεις τους, οι κυβερνώντες των δύο τελευταίων χρόνων αδυνατούν να κατανοήσουν την τεράστια σημασία του εγχειρήματος μιας γρήγορης υποτίμησης. Εκτός, βέβαια, και αν η κυβέρνηση ενδιαφέρεται μόνο για τα πολύ μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να βοηθήσει την οικονομία σε βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ομως, όπως είπε ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους του 20ού αιώνα, ο John Maynard Keynes, «μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου