Το κείμενο του μνημονίου που έχει συνομολογηθεί ανάμεσα στην κυπριακή κυβέρνηση και την τρόικα και το οποίο αναμένεται να υπογραφεί εντός της εβδομάδας, πιθανότατα την ερχόμενη Τετάρτη, αποκαλύπτει σήμερα ο "Φιλελεύθερος" της Κύπρου.
Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων στο μνημόνιο περιλαμβάνονται: δημιουργία ειδικού ταμείου στο οποίο θα κατευθύνονται τα έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου, μείωση δημοσίων υπαλλήλων κατά 5.000 έως το 2016, αύξηση ΦΠΑ, αύξηση φόρων στις καταθέσεις και φόρων στις επιχειρήσεις, περιλαμβάνει το μνημόνιο για την Κύπρο.
Οι βασικοί στόχοι του μνημονίου
Σύμφωνα με όσα αναγράφονται στο μνημόνιο, η επαναφορά των δημοσίων οικονομικών της Κύπρου σε βιώσιμο μονοπάτι συνιστά υψίστης σημασίας προτεραιότητα για την σταθεροποίηση της οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων, των πολιτών καθώς και των ξένων επενδυτών στο Νησί.
Ως εκ τούτου, οι βασικοί μακροπρόθεσμοι στόχοι του μνημονίου συνοψίζονται ως εξής:
- Συνέχιση της τρέχουσας διαδικασίας δημοσιονομικής προσαρμογής με στόχο την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 4% του κυπριακού ΑΕΠ το 2017 και την διατήρησή του σε αυτά τα επίπεδα τα επόμενα χρόνια
- Διόρθωση των υπερβολικών ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού το συντομότερο δυνατό. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται πλήρης εφαρμογή των μέτρων που συμφωνήθηκαν στις 23 Νοεμβρίου του 2012 σε τεχνικό επίπεδο και τα οποία ανέρχονται στο 7,5% του ΑΕΠ της Κύπρου για το διάστημα 2012-2017, ενώ μόνο για το 2013 τα μέτρα υπολογίζονται στο 1,5% του ΑΕΠ.
- Τον περιορισμό της αύξησης του μισθολογικού κόστους του δημοσίου καθώς και των κοινωνικών επιδομάτων με παράλληλη ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου της δημοσιονομικής εξυγίανσης στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες.
- Συγκράτηση των δαπανών μεσοπρόθεσμα, βελτίωση του φορολογικού μηχανισμού καθώς και την υιοθέτηση διαρθρωτικών μέτρων.
Ρήτρα λήψης επιπρόσθετων μέτρων σε περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων
Ρήτρα λήψης επιπρόσθετων μέτρων σε περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων… αλά ελληνικά, περιλαμβάνει το νέο κυπριακό μνημόνιο.
Όπως επισημαίνεται, σε περίπτωση υποαπόδοσης των μέτρων με αποτέλεσμα χαμηλότερα έσοδα ή υψηλότερες κοινωνικές δαπάνες, η κυπριακή κυβέρνηση οφείλει να είναι έτοιμη να προχωρήσει στη λήψη επιπρόσθετων μέτρων, όπως για παράδειγμα μείωση των δαπανών.
Αντίθετα, ενδεχόμενα έκτακτα έσοδα της κυπριακής κυβέρνησης που θα υπερβαίνουν τον στόχο του μνημονίου θα κατευθύνονται κατά προτεραιότητα στην μείωση του κρατικού χρέους της Μεγαλονήσου.
Επίσης για το 2013 προβλέπεται ενδεχόμενη αλλαγή του στόχου του ελλείμματος (2,4% του ΑΕΠ σε πρωτογενή βάση) σε περίπτωση που υπάρχουν μεγάλες απώλειες καταθέσεων στα ασφαλιστικά ταμεία. Η κυπριακή κυβέρνηση ωστόσο δεσμεύεται ότι θα υιοθετήσει "κατά γράμμα" τον προϋπολογισμό του 2013 λαμβάνοντας επιπλέον πρόσθετα μέτρα μόνιμης φύσης αξίας τουλάχιστον 351 εκατ. ευρώ (2,1% του ΑΕΠ).
Στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων, η κυβέρνηση δεσμεύεται έως το τέλος Ιουνίου να αξιοποιήσει τα περιουσιακά της στοιχεία περιλαμβανομένων ΔΕΚΟ και ακινήτων και να αποφασίσει ποια από αυτά μπορούν να αποκρατικοποιηθούν, να αναδιαρθρωθούν αλλά και ενδεχομένως ναν ρευστοποιηθούν. Επίσης προβλέπεται η δημιουργία συμπράξεων κράτους με ιδιώτες (ΣΔΙΤ).
Κυπριακό «ΤΑΙΠΕΔ» για το αέριο
Το μνημόνιο της Κύπρου στο κομμάτι της ενέργειας περιλαμβάνει τη δημιουργία ειδικού ταμείου στο οποίο θα κατευθύνονται και θα αξιοποιούνται όλα τα δημόσια έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Για τον ίδιο τομέα προβλέπονται επίσης αποκρατικοποιήσεις κρατικών εταιρειών όπως η εταιρεία ηλεκτρισμού ΑΗΚ καθώς και η πλήρης συμμόρφωση με το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ (τρίτο ενεργειακό πακέτο). Η αναμόρφωση της ενεργειακής αγοράς τη Κύπρου θα περιλαμβάνει ειδικότερα τρία βασικά σημεία:
Σχεδιασμός των υποδομών που απαιτούνται για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, λαμβανομένων υπόψη των αβεβαιοτήτων που υπάρχουν (επενδύσεις, κόστη, πρόβλεψη εσόδων). Η πρώτη φάση του σχεδίου
αναμένεται να παρουσιαστεί στο τέλος του δεύτερου τριμήνου (δεύτερο τρίμηνο 2013).
Σχεδιασμός για το θεσμικό πλαίσιο και την οργάνωση της αγοράς ενέργειας και των εξαγωγών αερίου, με τρόπο ανοιχτό διαφανή και ανταγωνιστικό, λαμβανομένου υπόψη και του μεγέθους της αγοράς(δεύτερο τρίμηνο 2013).
Σχέδιο για τη θέσπιση πλαισίου διαχείρισης των αποθεμάτων υδρογονανθράκων περιλαμβανομένης και της δυνατότητας δημιουργίας ενός ταμείου στο οποίο θα καταλήγουν και θα διαχειρίζονται τα δημόσια έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου(δεύτερο τρίμηνο 2013).
Αναλυτικά τα μέτρα
Σύμφωνα με το κείμενο του μνημονίου προβλέπεται η εφαρμογή κλιμακωτής μείωσης (με ισχύ από το 2012) των αποδοχών του δημοσίου και ευρύτερου τομέα (συνταξιούχοι και εργαζόμενοι) ως εξής: για αποδοχές από 1000 μέχρι 1500 ευρώ μείωση κατά 6,5%, από 1501-2000 ευρώ μείωση 8,5%, από 2001-3000 ευρώ μείωση 9,5%, από 3001-4000 ευρώ μείωση 11,5%, και για μισθούς άνω των 4001 ευρώ μείωση 12,5%.
Ακόμη, προβλέπεται η παράταση της αναστολής της πρακτικής COLA (αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή μισθών, δηλαδή όσο ανεβαίνει το κόστος διαβίωσης, τόσο ανεβαίνουν και οι μισθοί) για το δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Επίσης, παγώνουν οι προσαυξήσεις και οι γενικές αυξήσεις των μισθών στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και η προσωρινή εισφορά στο δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για ακαθάριστες αποδοχές και συντάξεις, κατά τρία επιπλέον χρόνια, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016.
Παράλληλα, το μνημόνιο προβλέπει τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά τουλάχιστον 5.000 στη διάρκεια της περιόδου 2012-2016 με: i) το πάγωμα της πρόσληψης νέου προσωπικού σε νέες θέσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα για τρία επιπλέον έτη μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016, ii) την εφαρμογή μιας πολιτικής πρόσληψης ενός για κάθε τέσσερις που συνταξιοδοτούνται, iii) την εισαγωγή μέτρων για την αύξηση της κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων εντός και μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων, iv) την εφαρμογή ενός τετραετούς σχεδίου με στόχο την κατάργηση τουλάχιστον 1.880 θέσεων μόνιμης απασχόλησης.
Ακόμη προβλέπει το «πάγωμα» των προσλήψεων νέων ωρομίσθιων εργαζόμενων και την επιβολή σε άμεση εφαρμογή της κινητικότητας εντός και μεταξύ άλλων υπουργείων και κρατικών φορέων. Στην περίπτωση των θέσεων στους τομείς της υγείας και της ασφάλειας, με την πρόσληψη ενός ατόμου για κάθε πέντε που συνταξιοδοτούνται, θα είναι δυνατό να καλυφθούν οι επείγουσες ανάγκες.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα των εσόδων, προβλέπεται ένα κατάλληλο εφάπαξ πρόσθετο εισόδημα από μερίσματα που συλλέγονται από ημικρατικούς οργανισμούς, επίσης η αύξηση της εισφοράς στις τραπεζικές καταθέσεις από 0,085% σε 0,11% με τα 25/60 των εσόδων να προορίζονται για έναν ειδικό λογαριασμό για το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς και την εισαγωγή ενός μηχανισμού για την τακτική αναθεώρηση των ειδικών φόρων ώστε να εξασφαλιστεί η πραγματική αξία των ειδικών φορολογικών εσόδων. Ένας τέτοιος μηχανισμός θα πρέπει να είναι μη επαναλαμβανόμενος και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να οδηγεί σε έναν μηχανισμό αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των ειδικών φόρων κατανάλωσης για την εξέλιξη των τιμών.
Αναφορικά με τα μέτρα που θα έχουν ισχύ από το 2013, το μνημόνιο προβλέπει τη διασφάλιση της μείωσης των συνολικών δαπανών για κοινωνικές εισφορές κατά τουλάχιστον 113 εκατ. ευρώ μέσω της κατάργησης ενός αριθμού επικαλυπτόμενων συστημάτων όπως είναι το επίδομα μητρός, άλλα οικογενειακά επιδόματα και επιδόματα εκπαιδευτικών, και μέσω της κατάργησης των συμπληρωματικών επιδομάτων, των ειδικών κρατικών ενισχύσεων, τον περιορισμού του επιδόματος Πάσχα για τους συνταξιούχους.
Επιπλέον, το μνημόνιο προβλέπει την εξασφάλιση μείωσης τουλάχιστον κατά 29 εκατ. ευρώ στο σύνολο των δαπανών των επιδομάτων στο δημόσιο και στο ευρύτερο δημόσιο με: i) φορολόγηση των συντάξιμων επιδομάτων που παρέχονται σε ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και υπαλλήλους (γραμματειακή υποστήριξη, εκπροσώπηση και επιδόματα φιλοξενίας) στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ii) τη μείωση των επιδομάτων που προβλέπονται σε εργαζόμενους του ευρύτερου δημόσιου τομέα και στη μείωση όλων των άλλων επιδομάτων για τους εργαζόμενους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, κυβερνητικούς υπαλλήλους και ωρομίσθιους κατά 15% και iii) τη μείωση της ημερήσιας αποζημίωσης για επαγγελματικά ταξίδια στο εξωτερικό κατά 15%.
Διασφαλίζει επίσης περαιτέρω μείωση της αποζημίωσης του τρέχοντος επιδόματος για γεύμα/δείπνο κατά 50% (20%-45% των αποζημιώσεων εξωτερικού αντί του 40%-90% που καταβάλλεται σήμερα).
Το μνημόνιο προβλέπει ακόμη τη μείωση συγκεκριμένων επιδομάτων και προνομίων για κρατικούς αξιωματούχους και για ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους, ιδίως με i) την αναστολή του δικαιώματος κρατικών αξιωματούχων, υψηλόβαθμων κρατικών αξιωματούχων και υπαλλήλων να ταξιδεύουν business class (με εξαίρεση τα υπερατλαντικά ταξίδια. Το δικαίωμα αυτό παραμένει για τον πρόεδρο της δημοκρατίας και τον πρόεδρο της βουλής, ii) την κατάργηση του δικαιώματος αδασμολόγητων οχημάτων για μισθωτούς και συνταξιούχους ανώτερους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα και iii) την επέκταση του «παγώματος» των μισθών και την προσωρινή εισφορά στα ακαθάριστα κέρδη για την κάλυψη όλων των κρατικών αξιωματούχων και μονίμων γραμματέων (129 άτομα) για το 2013-2016, συμπεριλαμβανομένων των μελών της Βουλής. Συμπεριλαμβάνει επιδόματα σύνταξης και αφορολόγητα επιδόματα αυτών των ατόμων όταν υπολογίζεται το φορολογητέο εισόδημά τους, ενώ εισάγει μια εισφορά 6,8% επί των συντάξιμων αποδοχών αυτών των ατόμων.
Στο μνημόνιο προβλέπεται η εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων αναφορικά με το κρατικό συνταξιοδοτικό σχήμα: i) πάγωμα συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων, ii) αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης κατά 2 έτη για τις διάφορες κατηγορίες υπαλλήλων, αύξηση του ελάχιστου ορίου ηλικίας για τη θεμελίωση δικαιώματος σε σύνταξη που δεν θα είναι μειωμένη (κατά έξι μήνες ετησίως) για να είναι σύμφωνη με τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης, iii) μείωση της προτιμησιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων ομάδων εργαζόμενων, όπως τα μέλη στρατού και αστυνομίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα συμμετοχή στις εφάπαξ παροχές.
Για τις επιχειρήσεις, προβλέπεται αύξηση του συντελεστή φορολόγησης στο 12,5% καθώς και αύξηση του φόρου στα μερίσματα στο 30%.
Επίσης με βάση το μνημόνιο στην Κύπρο:
- Εισάγεται μόνιμη εισφορά 3% στις συντάξεις το Ταμείου Χηρών και Ορφανών από δημόσιους λειτουργούς που δικαιούνται σύνταξη. Εισάγεται εισφορά 6,8% στις συντάξεις δικαιούχων που δεν καλύπτονται από το κρατικό ταμείο ή κάποιο άλλο παρόμοιο σχήμα.
- Καταργείται το δικαίωμα σύνταξης του δεύτερου συζύγου θανόντος συνταξιούχου.
- Αυξάνεται το ποσοστό εισφοράς στις συντάξεις των μελών του Εφοριακού Συμβουλίου και της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών στο 6,8% από 3,4%.
- Οι εισφορές στο Ταμείο Χηρών και Ορφανών δεν είναι πλέον επιστρεπτέες.
Επιπλέον μεταρρυθμίσεις στο Γενικό Κοινωνικό Σχήμα Ασφάλισης
Περιλαμβάνει:
- Αναλογιστική μείωση στις συντάξεις από το Γενικό Κοινωνικό Σχήμα Ασφάλισης κατά 0,5% ανά μήνα για πρόωρες αποχωρήσεις το αργότερο από τον Ιανουάριο του 2013, ανάλογα με τη σχεδιαζόμενη αύξηση του ελάχιστου ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη στα 65 έτη (κατά έξι μήνες ανά έτος) από το 2013 έως το 2016.
- Πάγωμα συντάξεων του Κοινωνικού Συστήματος Ασφάλισης την περίοδο 2013 – 16.
- Καταμερισμό των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων θανόντων συνταξιούχων μεταξύ συζύγων ανάλογα με τη διάρκεια του γάμου.
- Κατάργηση της αύξησης συντάξεων για εργαζόμενο εξαρτώμενο σύζυγο από το Γενικό Κοινωνικό Σχήμα Ασφάλισης το αργότερο από τον Ιανουάριο του 2013 και έπειτα.
- Μείωση των μεταβιβάσεων από την κεντρική κυβέρνηση σε κρατικές επιχειρήσεις και ημικρατικά ιδρύματα κατά 25 εκατ. ευρώ.
- Μείωση των ωρομίσθιων εποχικών υπαλλήλων κατά 992 από 1.806 το 2012 στους 814.
- Τετραετές σχέδιο για την κατάργηση τουλάχιστον 1.880 μόνιμων θέσεων την περίοδο 2013 -16.
Φόρος ακινήτων
Με στόχο την αύξηση των εσόδων και την δικαιότερη κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης στους ιδιοκτήτες ακινήτων, το κυπριακό μνημόνιο προβλέπει την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Σημειώνεται ότι οι αντικειμενικές αξίες στην Κύπρο παραμένουν αμετάβλητες από την δεκαετία του ΄80.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχές έχουν συμφωνήσει στην εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων
- Την εισαγωγή δείκτη τιμών ακινήτων που θα στηρίζεται στην αποτίμηση της κτηματαγοράς της Κύπρου το 2013 ανά τετραγωνικό μέτρο κατοικήσιμης επιφάνειας γης. Ο συγκεκριμένος δείκτης θα διαφοροποιείται βάσει της τοποθεσίας, της ζώνης και άλλων χαρακτηριστικών του ακινήτου.
- Εισαγωγή ενός επαναλαμβανόμενου φόρου ακίνητης περιουσίας που θα στηρίζεται στις αποτιμήσεις της αγοράς ακινήτων σύμφωνα με την μοναδιαία φορολογική βάση που θα καθοριστεί από τον δείκτη ακίνητης περιουσίας. (γ’ τρίμηνο του 2014).
- Τη δημιουργία νομικού πλαισίου για την υποχρεωτική ετήσια μεταβολή της μοναδιαίας φορολογικής βάσης των ακινήτων που θα καθορίζεται από αρμόδια επιτροπή.
Εισπρακτικά μέτρα
Στα εισπρακτικά μέτρα περιλαμβάνονται τα εξής:
- Αύξηση του βασικού ΦΠΑ στο 17% από 18%.
- Αύξηση του φόρου στα καύσιμα κατά 0,07 ευρώ.
- Αύξηση του φόρου για δημόσιες υπηρεσίες τουλάχιστον κατά 17% από τις τρέχουσες τιμές.
- Εισαγωγή φόρου 20% στα διανεμηθέντα κέρδη από τα παιχνίδια του ΟΠΑΠ και της Εθνικής Λοταρίας στα κέρδη άνω των 5.000 ευρώ.
- Αύξηση του φόρου για το λεπτοκομμένο καπνό στα 150 από 60 ευρώ ανά κιλό και του φόρου σε πακέτο 20 τσιγάρων κατά 0,2 ευρώ.
- Αύξηση του φόρου στη μπύρα κατά 25% από 4,78 ευρώ per hl στα 6 ευρώ per hl. Αύξηση του φόρου κατανάλωσης στην αιθυλική αλκοόλη από 598,01 ευρώ σε 956,82 ευρώ per hl
- Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων στην πληρωμή ετήσιου εταιρικού φόρου 350 ευρώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου