Η μετάβαση στη δραχμή

Συνεχίζουμε τη δημοσίευση απαντήσεων σε σημαντικά ερωτήματα που αφορούν το καίριο ζήτημα της "Μετάβασης στη Δραχμή" από το ομότιτλο τελευταίο βιβλίο (εκδόσεις Fotounica, 2014 )που περιέχει εβδομήντα απαντήσεις σε σχετικές ερωτήσεις, καθώς και άλλα συνοδευτικά και υποστηρικτικά κείμενα.Το βιβλίο μπορεί να το προμηθευτούν οι ενδιαφερόμενοι με αποστολή στο σπίτι (210-522800,τιμή κόστους 5 ευρώ). 

40. Μήπως, αν δυσαρεστήσουμε τους συμμάχους μας, με την έξοδο από το ευρώ και τη στάση πληρωμών, δοθεί το πράσινο φως για επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο;

Οι σημερινές διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες και ειδικότερα η όξυνση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, εφ’ όσον αυτό δεν αντιστραφεί δραστικά, δύσκολα θα επιτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη. Οι Τούρκοι δεν τολμούν να συγκρουστούν με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του Ισραήλ, που ενδιαφέρονται για τη διασφάλιση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής. Και βλέπουν την

Ελλάδα, μέσω της δημιουργίας κοινής ΑΟΖ, ως ενεργειακή διέξοδο προς την Ευρώπη. Η ύπαρξη του Καστελόριζου αποτελεί θείο δώρο για τη χώρα μας και οφείλουμε να διασφαλίσουμε την ΑΟΖ που το περιβάλλει, η οποία επιτρέπει την ένωση των ΑΟΖ Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ. Εκτιμάται επίσης ότι, οι ΗΠΑ, δεν καλοβλέπουν τελευταία τη γερμανοποίηση της Ευρώπης και ευρωζώνης και αντιτίθενται στην αυξανόμενη επικυριαρχία τους. 

Το ίδιο ισχύει και με τους Βρετανούς, τους Γάλλους, αλλά και τους Ρώσους, ακόμα και με τους Κινέζους, που έχουν επενδύσει στον Πειραιά θεωρώντας τον ως πύλη εισόδου τους στην Ευρώπη. Το δικό μας καθήκον είναι να αναζητήσουμε ερείσματα υποστήριξης διεθνώς όπου και όπως ταιριάζει με το εθνικό μας συμφέρον, ανεξάρτητα από ιδεοληψίες και συμπλέγματα. Αν και στόχος μας δεν μπορεί παρά να είναι η πολιτική ειρηνικής συνύπαρξης με τους γείτονες, ας έχουμε κατά νού και την αρχή ότι, «φίλος μου είναι ο εχθρός του εχθρού μου».

41. Διεθνείς κύκλοι μας κατηγορούν ότι σπαταλάμε μεγάλα ποσά σε δαπάνες εισαγόμενου αμυντικού εξοπλισμού.

Αυτή είναι μια πικρή αλήθεια. Η χώρα μας δαπανά το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ διεθνώς σε αμυντικές δαπάνες μετά τις ΗΠΑ. Πρόκειται για περίπου 7-10% του ΑΕΠ που δαπανάται για αμυντικό εξοπλισμό ο οποίος εισάγεται κυρίως από τη Δύση, κυρίως από τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε ασθμαίνοντας την κούρσα εξοπλισμών της Τουρκίας, η οποία ανοικτά επιβουλεύεται την εδαφική μας ακεραιότητα, έχει καταλάβει τη μισή Κύπρο αδιαφορώντας για τις αποφάσεις του ΟΗΕ, έχει κουρελιάσει το διεθνές δίκαιο, μας βομβαρδίζει με εισβολή εκατομμυρίων παράνομων μουσουλμάνων μεταναστών, αλλά παραμένει υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση! 

Οι εισαγόμενοι αμυντικοί εξοπλισμοί από τη Δύση και ειδικότερα από τη Γερμανία, που μας φόρτωσε και με τα υποβρύχια που γέρνουν, μας κόστισαν, τα δώδεκα τελευταία χρόνια, περίπου 100 δις Ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μεγάλο μέρος του αρχικού μας ελλείμματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε άλλο παρά ενδιαφέρεται να προστατεύσει τα ανατολικά μας σύνορά που είναι υποτίθεται και δικά της. Μια τέτοια Ευρώπη, αναρωτιέται κανείς πόσο ωφέλιμη είναι για τη χώρα μας;[1]

42. Υποστηρίζουν πολλοί ότι, η έξοδος της Ελλάδας και όποιων άλλων χωρών από την ευρωζώνη είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ ότι η είσοδος σ’ αυτήν.

Ουδείς ισχυρίστηκε ότι η έξοδος από την ευρωζώνη είναι εύκολη υπόθεση. Μια μελέτη της UBS που έγινε το 2012, εκτιμά ότι η παραμονή της χώρας μας στην ευρωζώνη συνεπάγεται μια νέα αναδιάρθρωση του χρέους με κόστος 60 δις ευρώ, ενώ μια έξοδός της θα έχει κόστος 225 δις, χωρίς να συνυπολογίζονται οι επιλεγόμενες επιπτώσεις ντόμινο  (domino effect), δηλ. η διαδοχική έξοδος και άλλων χωρών όπως η Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία κλπ. Είναι γνωστό ότι σε κεντρικό επίπεδο της Ε.Ε. έχουν καταρτιστεί σενάρια αντιμετώπισης μιας τέτοιας μεγάλης πιθανότητας. 

Για τον ίδιο σκοπό, είχε προκηρυχθεί το 2011 το βραβείο Wolfson (Wolfson Prize) από τον ομότιτλο βρετανικό φορέα υπό τον Λόρδο Σάϊμον Γούλφσον. Τελικά, από τις 400 προτάσεις που υποβλήθηκαν, το βραβείο αξίας 250.000 λιρών Αγγλίας δόθηκε τον Ιούλιο 2012 στον Ρότζερ Μπουτλ της Capital Economics[2]. Από τους διοργανωτές του βραβείου τονίστηκε ότι έχουν κατατεθεί  πολλές πολύτιμες ιδέες για τον καλύτερο δυνατό τρόπο εξόδου μιας χώρας από το ευρώ, του επιλεγόμενου Grexit[3]. Επισημάνθηκε ότι, υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες για την επιτυχία των προσπαθειών στήριξης του ενιαίου νομίσματος και ότι μόνο για τη βραχυπρόθεσμη παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη απαιτείται ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης 800 δις ευρώ. 

Υποστηρίχθηκε με βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα αποχωρήσει από το ευρώ, ενώ τονίστηκε χαρακτηριστικά ότι το ενιαίο νόμισμα «όχι μόνο υπονομεύει τις οικονομίες, αλλά και τη λειτουργία της δημοκρατίας». Ελπίζεται ότι, η ελληνική κυβέρνηση και ειδικότερα η Τράπεζα της Ελλάδος, θα έχουν  ήδη καταρτίσει ένα υποθετικό έστω σχέδιο για την αντιμετώπιση της πιθανότητας εξόδου της χώρας από το ευρώ, που από διεθνείς κύκλους θεωρείται πλέον ως περισσότερο ορατή.

43. Μήπως είναι τώρα πολύ αργά να αποχωρήσουμε από την ευρωζώνη;

Ασφαλώς θα ήταν προτιμότερο να είχαμε φύγει νωρίτερα. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά Αν δεχτούμε ότι τώρα είναι  πλέον αργά για να επιχειρηθεί η έξοδος, αυτό θυμίζει την περίπτωση ενός ασθενούς από σοβαρή ασθένεια, που αποφεύγει τη θεραπεία σε ένα προχωρημένο στάδιό της, αν και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα ή και βεβαιότητα ίασης. Να δεχτούμε δηλαδή αναντίρρητα το μοιραίο.

44. Πως θα γίνει η διαπραγμάτευση για την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή;

Η διαπραγμάτευση της εξόδου από το ευρώ,  πρέπει να γίνει από κυβέρνηση και στελέχη που διαθέτουν εμπειρία, αυτοδύναμη και ανεξάρτητη προσωπικότητα, ισχυρή πολιτική βούληση και βαθιές γνώσεις οικονομικών. Η διαπραγματευτική ομάδα θα πρέπει να γνωρίζει καλά όλες τις πτυχές του προβλήματος, να έχει σχεδιάσει από πριν τη διαδικασία και τους στόχους της διαπραγμάτευσης, όπως και τα όποια εναλλακτικά σενάρια. Να έχει φροντίσει  για διεθνή ερείσματα όπου γης και ειδικότερα, στον ευρωπαϊκό νότο. Να προωθήσει την ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, και να συνάψει διεθνείς συμφωνίες τόσο για την εκμετάλλευση των ενεργειακών μας κοιτασμάτων όσο και την αγορά οπλικών συστημάτων με γνώμονα το εθνικό και οικονομικό συμφέρον της χώρας.

45.Υποστηρίζεται από αντιμνημονιακούς παράγοντες ότι, μπορεί να υπάρξει περισσότερο αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τους Tροϊκανούς και να επιτευχθεί η αποδέσμευση από το Μνημόνιο μέσα στην ευρωζώνη.

Πρόκειται για αστειότητες. Όσοι καταδικάζουν το Μνημόνιο και την ίδια ώρα απλώνουν το χέρι για τα δανεικά σε ευρώ που χρειάζονται για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις του ελληνικού κράτους, θυμίζουν τον οφειλέτη που αναθεματίζει τον τοκογλύφο και στο τέλος τον εκλιπαρεί για να του δώσει δάνειο! Μια υποτιθέμενη αντιμνημονιακή κυβέρνηση, τι θα κάνει όταν η Τρόικα - με εντολές από το Βερολίνο πάντα - απαιτήσει την εφαρμογή του ενός ή του άλλου σκληρού μέτρου; Τι θα κάνει αν η Τρόικα απαιτήσει και άλλες απολύσεις; 

Αν η κυβέρνηση αρνηθεί να εφαρμόσει τις απαιτήσεις-εντολές, η Τρόικα απλούστατα θα κόψει τη χρηματοδότηση σε ευρώ και η πρώτη δε θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις άμεσες υποχρεώσεις της σε μισθούς, συντάξεις, προμήθειες, πληρωμές τοκοχρεωλυσίων κλπ. Και τελικά, θα σκύψει το κεφάλι και θα δεχτεί τους όρους των δανειστών. Όπως γίνεται όλο αυτό το διάστημα με τη σημερινή κυβέρνηση που όταν οι επικεφαλής της ήταν στην αντιπολίτευση υποστήριζαν, ότι διαθέτουν ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής που μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα. 

Είδαμε στην πράξη το ακριβώς αντίθετο, με τα μνημονιακά μέτρα να χειροτερεύουν συνεχώς. Αυτή είναι πάντοτε η μοίρα όσων εξαρτώνται από δανεικά και όσων έχουν εκχωρήσει το ύψιστο δικαίωμα της έκδοσης χρήματος σε ξένους. Τα δάνεια μετατρέπουν σε δούλους τους ανθρώπους[4]. Κάτι σαν τη μοίρα του ναρκομανούς που αδυνατεί να ξεφύγει από τον έλεγχο και τις απαιτήσεις του προμηθευτή του. Ή του πρόβατου που διαπραγματεύεται με το λύκο για τη μοιρασιά του φαγητού!

46. Λένε ορισμένοι  ότι, η αποδοχή του ευρώ είναι προσχηματική και ότι όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στην κυβέρνηση θα βγάλει τη χώρα από το ευρώ που είναι αλληλένδετο με το Μνημόνιο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στον οποίο έχει προσφύγει μέσα στην απελπισία του μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων άλλων μεγάλων κομμάτων του παρελθόντος, έχει ξεκαθαρίσει ότι εμμένει στο ευρώ, με αποφάσεις των συνεδρίων του, με δηλώσεις του Προέδρου του και των κεντρικών στελεχών που είναι υπεύθυνοι για το οικονομικό του πρόγραμμα. 

Πως μπορούμε να ξέρουμε ότι δε θα υποκύψει στη δέσμευση αυτή και στις πιέσεις του κατεστημένου και δεν θα κάνει το αντίθετο όταν έρθει στην κυβέρνηση; Και πως είναι συμβατές σε πολλούς από τους δανεικούς ψηφοφόρους του με ελληνοκεντρικές αντιλήψεις, οι διεθνιστικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ανοικτά σύνορα και την ευλογία της λαθρομετανάστευσης;

47. Υποστηρίζεται από ορισμένους και ειδικότερα από τα λεγόμενα αντιμνημονιακά κόμματα, ότι μπορούμε να καταγγείλουμε το Μνημόνιο και να προσφύγουμε σε διεθνή δικαστήρια επικαλούμενοι ειδικές συνθήκες. Πόσο αληθεύει αυτό;

Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο με πολιτικού τύπου διαπραγμάτευση και μόνο έξω από την ευρωζώνη. Καμιά τύχη δε θα έχουμε αν προσφύγουμε στα διεθνή δικαστήρια, αφού οι τελευταίες κυβερνήσεις έχουν υπογράψει επαχθείς συμβάσεις για το μερικό κούρεμα και την αναδιάρθρωση του χρέους, με ρήτρα επίλυσης των όποιων διαφορών στο αγγλικό δίκαιο και τα εκεί δικαστήρια, που παραδοσιακά υποστηρίζουν το δίκαιο των δανειστών. Είναι γνωστό ότι, τα διεθνή δικαστήρια έχουν ισχυρή ακοή προς τη μεριά της ισχυρής φωνής.

48. Υποστηρίζεται ότι, με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, μπορούμε να τα καταφέρουμε χωρίς έξοδο από την ευρωζώνη.

Το πρωτογενές πλεόνασμα[5] που διατείνεται ότι έχει πετύχει η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό του 2014, ελέγχεται ως προς την ακρίβεια των στατιστικών δεδομένων, κατά το γνωστό πρότυπο των Greek statistics, αφού είναι γνωστό ότι, η Τρόικα επιμένει για «τρύπα» άνω των 2 δις ευρώ. Αλλά και αν ακόμα δεχτούμε ότι ισχύει το πολυδιαφημισμένο αυτό πλεόνασμα, η όλη κατάσταση θυμίζει το μύθο με το Χότζα που έκοψε το φαγητό στο γαϊδούρι του με σκοπό τη δραστική μείωση των εξόδων και έτσι πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα στα οικονομικά του. 

Αλλά το αφιλότιμο το γαϊδούρι, αντί να χειροκροτεί αιωνίως τον Χότζα, τελικά πέθανε από την πείνα! Ακόμα και αν υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα ύστερα από ακραίες θυσίες, περικοπές δαπανών, μειώσεις αμοιβών, συντάξεων, συρρίκνωση της δημόσιας υγείας, πρόνοιας, παιδείας κλπ, όπως γίνεται σήμερα σε ακραίο βαθμό, και πάλι παραμένει ανοικτό το ζήτημα της αποπληρωμής του συνεχώς διογκούμενου δημόσιου χρέους, που είναι αδύνατο να απαρνηθούμε όσο βρισκόμαστε στην ευρωζώνη. Μέχρι τα μέσα περίπου του 2015, οφείλουμε να καταβάλουμε πάνω από 20 δις ευρώ σε χρέη, με συνέπεια να αναγκαστούμε να χρεωθούμε και με νέα δάνεια στον ατέλειωτο φαύλο κύκλο του αλματωδώς αυξανόμενου χρέους που μας μεταβάλλει σε αποικία χρέους[6].

49. Εφ’ όσον όμως υπάρξει πραγματικό και όχι πλασματικό πλεόνασμα, γιατί να μην κάνουμε στάση πληρωμών και να συνεχίσουμε να συναλλασσόμαστε σε ευρώ;

Μέσα στο καθεστώς της ευρωζώνης, ακόμα και αν επιτύχουμε πραγματικό πρωτογενές πλεόνασμα με συνταγές ακραίας λιτότητας και πάλι, μεγάλα ποσά συναλλάγματος σε ευρώ, θα διαφεύγουν στο εξωτερικό σε αναζήτηση τραπεζικών και επενδυτικών κερδών και διασφαλίσεων. Με το υπερτιμημένο ευρώ, η ελληνική οικονομία είναι αδύνατο να συνέλθει από το κώμα της ύφεσης, να καταστεί ανταγωνιστική και να μπει σε πορεία ανάπτυξης. 

Μέσα στην λυμφατική ευρωζώνη, η επιδίωξη πλεονασματικού προϋπολογισμού μοιραία θα στηρίζεται σε πολιτικές ακραίας λιτότητας, με διαρκή συρρίκνωση των αμοιβών και των κοινωνικών αγαθών. Ένας υγιής πλεονασματικός προϋπολογισμός, προϋποθέτει νοικοκυρεμένη διαχείριση αλλά και διευρυμένα έσοδα που προέρχονται από αναπτυξιακή οικονομική δυναμική. Για να επιτευχθεί η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, απαιτείται η αποδέσμευσή μας από την ευρωζώνη και η προσφυγή στην έκδοση εθνικού νομίσματος, πάντα βέβαια με φειδώ και μέτρο. Παράλληλα, αναγκαίο είναι να ανασυνταχθεί ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός, να παταχθεί η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, η γραφειοκρατία, η ραθυμία, η σπατάλη, η διαφθορά, καταστάσεις που έχουν παραλύσει το δημόσιο.

50. Κάποιοι επιμένουν πως, όταν η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, θα μπορούσε να επιδιώξει να επιτύχει καλύτερη συμφωνία με τους δανειστές.

Μέσα στην ευρωζώνη δεν είναι ποτέ δυνατό να ξεπληρώσουμε το δυσθεώρητο χρέος που σήμερα ξεπερνά τα 300, ή 400 δις και συνεχώς αυξάνεται από τους ανατοκισμούς[7]. Η ορμητική πτώση της ελληνικής οικονομίας δεν είναι αναστρέψιμη υπό τις σημερινές συνθήκες. Το ευρώ ως φάρμακο αποδεικνύεται χειρότερο από την ασθένεια. Ο καλύτερος βιολιστής δεν μπορεί να παίξει καλά μουσική αν το βιολί είναι φάλτσο. 

Η μόνη λύση είναι η διαπραγμάτευση με την Τρόικα για μια συντεταγμένη έξοδο. Η τελευταία κουτσή αναδιάρθρωση και το κούρεμα μέρους του χρέους με το PSI, που μεγάλο μέρος του στηρίχθηκε σε  ελληνικά κεφάλαια, είναι ημίμετρα. Ασπιρίνη για έναν βαριά άρρωστο. Χωρίς ανάπτυξη, είναι αδύνατο να γίνουμε αξιόχρεοι. Χρειαζόμαστε θεραπεία σοκ που δεν είναι άλλη από την επιστροφή στο εθνικό μας νόμισμα, την υποτίμησή του, την αναδιάρθρωση και δραστικό κούρεμα του χρέους, με περίοδο χάριτος τουλάχιστον δύο ετών. 

Μετά, με νοικοκύρεμα του κράτους, με περιστολή των δημόσιων δαπανών, με δημοσιονομική πειθαρχία, με πάταξη της διαφθοράς, με σύλληψη της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, με αποκλεισμό του λαϊκισμού και του πολιτικαντισμού, με αναπτυξιακό όραμα και σχεδιασμό, μπορούμε να ελπίζουμε σε πραγματικά πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτή είναι η μόνη ελπιδοφόρα προοπτική. Και η μόνη περίπτωση που οι δανειστές θα πάρουν πίσω μέρος των δανείων που μας έχουν εκχωρήσει. Όταν το χρέος γίνεται δυσθεώρητο, υπάρχει πρόβλημα για τους οφειλέτες αλλά ακόμα μεγαλύτερο για τους δανειστές. Αν όμως σκοπός των δανειστών δεν είναι να πάρουν τα λεφτά τους πίσω αλλά να καθυποτάξουν τη χώρα, τότε εναπόκειται σε εμάς να το αποτρέψουμε. Το κακό θριαμβεύει όταν μένουν άπραγοι οι σωστοί άνθρωποι (Μπρεχτ).

---

[1] Ο Μάνος Χατζιδάκις μιλώντας για την πορεία της Ελλάδας στην Ε.Ε. είχε πει ότι «νιώθω Έλληνας αν αυτό σημαίνει Ευρωπαίος. Και Ευρωπαίος, αν αυτό συμπεριλαμβάνει την ελληνικότητά μου».

[2] Η πρόταση που υπέβαλε η ομάδα της Capital Economics με τίτλο «Εγκαταλείποντας το ευρώ: ένας πρακτικός οδηγός», επικεντρώνεται στην αποχώρηση ενός αδύναμου μέλους μόνο όπως η Ελλάδα, και  προβλέπει βελτίωση της οικονομίας της επειδή θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά της. Η όλη υπόθεση του Wolfson Prize που υποβαθμίστηκε σκανδαλωδώς εδώ, ήρθε σε γνώση μας μετά τη λήξη των σχετικών προθεσμιών και την ανακοίνωση των πέντε επικρατέστερων, αλλά παρ’ όλα αυτά υποβάλλαμε μια σύντομη επιτομή σχετικής πρότασης, εκτός χρονοδιαγράμματος και διαδικασιών. Εκπρόσωποι των διοργανωτών μας ευχαρίστησαν γι’ αυτό, επισημαίνοντας ότι οι προτάσεις μας έχουν διαβιβαστεί στην κεντρική επιτροπή κρίσης για να ληφθούν υπόψη συνοδευτικά.

[3] Grexit είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για μια τέτοια πιθανότητα από τη συντόμευση των αγγλικών λέξεων Greece και exit

[4] «Τα δάνεια τους ανθρώπους δούλους ποιεί», Μένανδρος.

[5] Στην Ελλάδα είχαμε σχεδόν πάντα πρωτογενή ελλείμματα, που σε ορισμένες περιόδους, εμφανίστηκαν πλασματικά μειωμένα με διάφορα στατιστικά ευρήματα, τα γνωστά και ως «Greek Statistics». Η πλέον απλή  μέθοδος είναι να αποκρύπτονται κατά περίπτωση ορισμένες δημόσιες δαπάνες όπως αυτές των νοσοκομείων, των ασφαλιστικών ταμείων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, ή να μεταφέρονται σε άλλες περιόδους ετήσιας χρήσης. Κατά περίπτωση, όταν συμφέρει τους κυβερνώντες, όπως στην περίοδο εισόδου μας στην ευρωζώνη, έγινε, με τη βοήθεια και της Goldman Sachs, συστηματική απόκρυψη των δημοσιονομικών μας ελλειμμάτων. Ενώ, κατά την πρόσφατη περίοδο της ένταξής μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, φαίνεται πως έγινε τεχνική διόγκωσή τους για να αιτιολογηθεί μια τέτοια επώδυνη ενέργεια. Σχετικά με το ρόλο της Goldman Sachs, βλ. Roche, Μ. (2011). Η Τράπεζα: Πως η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο. Εκδόσεις Μεταίχμιο., Επίσης, βλ. Ρουμελιώτης, Π.(2012). Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ. Α.Α. Λιβάνη

[6] Κοτζιάς Νίκος (2013). Η Ελλάδα αποικία χρέους. Πατάκης

[7] Σύμφωνα με το σπουδαίο διεθνή οργανισμό Attac, τα δάνεια ύψους 206,9 δις. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ από τον Μάρτιο του 2010 μέχρι τα μέσα του 2013, μόνο το 1 δις περίπου πήγε στην πραγματική οικονομία της χώρας μας! Συγκεκριμένα: α) 58,2 δις.ευρώ (ποσοστό 28,1%) διατέθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στα πλαίσια του PSI.  β) 101,3 δις (ποσοστό 49%) αποδόθηκε στους πιστωτές, από τα οποία 55,44 δις για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων ομολόγων, 34,6 δις για τη διαγραφή χρέους το Μάρτιο 2012 και 11,29 δις για επαναγορά χρέους στο πλαίσιο της δεύτερης διαγραφής. Εδώ έγιναν τα μεγάλα κερδοσκοπικά παιχνίδια των funds ομολόγων στην Ελλάδα, των οποίων τα συμφέροντα προστατεύθηκαν, ενώ επλήγησαν βαρέως οι μικρομεσαίοι ομολογιούχοι Έλληνες ιδιώτες.  γ) 46,6 δισεκατομμύρια ευρώ (ποσοστό 22,5%) εισέρρευσαν στον προϋπολογισμό της χώρας μας αλλά από αυτά, τα 34,6 δις διατέθηκαν για τόκους ομολόγων του ελληνικού δημοσίου από το δεύτερο τρίμηνο του 2010 έως το τέταρτο τρίμηνο του 2012, και 10,2 δις το 2010 και το 2011, δαπανήθηκαν για εξοπλιστικές δαπάνες σε γερμανικές και γαλλικές αμυντικές βιομηχανίες.