Ο πατέρας του ευρώ και οι καταστροφικές του συνέπειες

Ο Καναδός οικονομολόγος  Robert Mandell κέρδισε το βραβείο Nobel το 1999 για την ανάλυση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής κάτω από διαφορετικά συστήματα συναλλαγματικών ισοτιμιών και στην ανάλυση των άριστων περιοχών νομίσματος. Ο ίδιος θεωρείται ως ο πατέρας του ευρώ, αφού στις θεωρίες του υποτίθεται ότι στηρίζεται η δημιουργίας. Αλλά προφανώς δεν είχε προβλέψει τις στρεβλώσεις που επήλθαν από την εισαγωγή ενός κοινού νομίσματος σε χώρες με διαφορετικές οικονομικές δομές, χωρίς την ύπαρξη κεντρικής εξισορροπητικής οικονομικής πολιτικής. Γι’ αυτό και πιο πρόσφατα, φαίνεται να αμφιβάλλει για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος στην πράξη, λόγω του ότι δεν έχει υπάρξει η αναγκαία τραπεζική και πολιτική ένωση. Το ίδιο επικριτικοί για τις καταστροφικές συνέπειες του ευρώ είναι το σύνολο σχεδόν των κορυφαίων διεθνών οικονομολόγων, των οποίων οι απόψεις σπάνια προβάλλονται από τα καθεστωτικά ελληνικά ΜΜΕ.ενώ πολύ συχνά αναπαράγονται ετεροβαρείς απόψεις κάποιων ελάχιστα αναγνωρίσημων οικονομολόγων που προβάλλονται ως ιθύνοντες. 

Όσες φορές στο παρελθόν έχω θέσει δημόσια το ερώτημα στους μανιώδεις υποστηρικτές του ευρώ να μου αναφέρουν έναν τουλάχιστον Νομπελίστα οικονομολόγο που να συμφωνεί με τις απόψεις τους, υπήρξε εκκωφαντική σιωπή. Ενώ από την εδώ πλευρά έχω κουραστεί να αναφέρω πολλές παρόμοιες περιπτώσεις με κορυφαία αυτήν του Paul Krugman και όχι μόνο. Ο μόνος νομπελίστας που αρχικά εμφανιζόταν να υπερασπίζεται τοευρώ ήταν ο ελληνοκύπριος Χ. Πισσαρίδης, ο οποίος μετά την καταστραφή της Κύπρου επό το Βερολίνο άλλαξε στάση και αυτός. Στο βασινισμένο νησί ασφαλώς και δε θα ήταν ποτέ δυνατόν να εποιβληθούν άνωθεν οι γνωστές πρωτοφανείς οικονομικές κυρώσεις, αν δε συμμετείχε στην ευρωζώνη.

Στις σημερινές προεκλογικές συζητήσεις, η απουσία, εκλογικού φορέα και σοβαρών υποστηρικτών της άποψης του Grexit έχει οδηγήσει σε έναν κωμικοτραγικό μονόλογο ενάντια σε αυτό που αποτελεί τη μοναδική λύση για έξοδο από την σύγχρονη ελληνική τραγωδία που βιώνουμε σήμερα. Τη συντεταγμένη έξοδο από την ευρωζώνη και την έκδοση εθνικού νομίσματος, που βέβαια πρέπει να συνοδευτεί από νοικοκύρεμα της οικονομία και τους κράτους στοχευμένη αναπτυξιακή και δίκαιη κοινωνική πολιτική.

Προς τα εκεί έτσι κι' αλιώς θα οδηγηθούμε, αφού το μνημόνιο δεν είναι δυνατόν να το αντέξει άλλο ο πολυταραιπωρημένος ελληνικός λαός. Γιατί το μνημόνιο είναι αλυσοδεμένο με το ευρώ. Εκτός και αν ο ΣΥΡΙΖΑ που υπόσχεται απαλλαγή απο το Μνημόνιο, διαθέτει μαγικές συνταγές με τις οποίες μπορεί να καταφέρει να έχει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Και μιλάμε για Γερμανικό λυκόσκυλο φυσικά!π  κάνει κολοτούμπα. Ή κάνει κολοτούμπα. Οπότε η πτώση του στα Τάρταρα θα είναι πολύ ταχύτερη απο την άνοδό του στον Όλυμπο.

Πρέπει να είναι τυφλός κάποιος για να μη βλέπει στην  πράξη πως το ευρώ είναι ένα κουστούμι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της Γερμανίας κυρίως. Η οποία παράγει ολιγοπωλιακά προϊόντα έντασης κεφαλαίου, υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας. Τα προϊόντα αυτά, εμπεριέχουν μικρό κόστος πρώτων υλών ή εργασίας. Έτσι, η παραγωγή τους στοιχίζει ελάχιστα, αλλά επειδή δεν υπάρχουν ανταγωνιστές, ή υπάρχουν ελάχιστοι, η τιμή πώλησής τους ορίζεται αυθαίρετα πολύ υψηλή, με συνέπεια τα περιθώρια κέρδους να είναι τεράστια.

Ένας σύγχρονος μαγνητικός τομογράφος, π.χ. της Seamens, πωλείται πολύ ακριβά γιατί θεωρείται αναγκαία η αγορά του στη διεθνή αγορά. Και σε εξωφρενικά υψηλές τιμές πωλούνται τα ανταλλακτικά του. Επί πλέον, η συγκεκριμένη εταιρεία, όπως και άλλες πολυεθνικές, φροντίζουν να έχουν ένα «καλολαδωμένο» δίκτυο αγοραστών σε όλες τις χώρες. Έτσι το σκληρό ευρώ, αυτό το συγκεκαλυμμένο μάρκο, ευνοεί κυρίως τη χώρα δυνάστη της Ευρώπης, η οποία σωρεύει τεράστια συναλλαγματικά πλεονάσματα και κερδοσκοπεί από τη διαφορά των spreads και τα χαμηλά, μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια καταθέσεων και ομολόγων που συλλέγει μαζικά από όλες τις χώρες, αφού θεωρείται ασφαλής επενδυτικός προορισμός.

Στο σύνολο της η οικονομία της ευρωζώνης, σε αντίθετη με όλες τις χώρες διεθνώς του ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου, χωλαίνει, έχει την πλέον ασθενική πορεία. Τον τελευταίο καιρό το μικρόβιο της ύφεσης έχει μεταφερθεί από το νότι στο βορρά, στη Γαλλία, ακόμα και στην ίδια τη Γερμανία.

Μπαίνουμε στον έβδομο χρόνο κατολίσθησης της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό γιατί η δομή της είναι εντελώς αναντίστοιχη με ένα νόμισμα όπως το ευρώ. Ο κύριος προσανατολισμός της στον τουρισμό και τη γεωργία, απαιτεί παραγωγική διαδικασία έντασης εργασίας. Χρειαζόμαστε δηλ. πολλά εργατικά χέρια,το κόστος των οποίων δεν μπορεί να συμπιεστεί κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο,ώστε το συνολικό κόστος παραγωγής να είναι χαμηλότερο ή ίσο με αυτό των ανταγωνιστών μας.

Το δωμάτιο ενός ελληνικού ξενοδοχείου, λόγω της υψηλής ισοτιμίας του ευρώ έναντι των τοπικών νομισμάτων, στοιχίζει περίπου το διπλάσιο απ’ ότι ένα αντίστοιχο στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία. Γι’ αυτό και η Κωνσταντινούπολη, το Κάιρο, το Βουκουρέστι, η Βουδαπέστη, κλπ., πλημμυρίζουν από Έλληνες τουρίστες, αφού οι διακοπές στοιχίζουν λιγότερο από ότι στον Πόρο και αρκετά λιγότερο από ότι στην Πάρο. Την ίδια ώρα, με τη συνθήκη του Σέγκεν, δε μας επιτρέπεται, ή δεν είναι εύκολο να δεχθούμε μαζικά τουρίστες από χώρες όπως η Ρωσία  η Κίνα, το Ιράν, κλπ., αν και η κατάσταση στο θέμα αυτό έχει κάπως βελτιωθεί τελευταία.

Λόγω του σκληρού ευρώ καταστρέφεται η αγροτική μας παραγωγή. Τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, τα ροδάκινα, τα κεράσια οι ελιές μας πέφτουν από τα δέντρα και σαπίζουν, αφού οι εισαγωγές από τη μακρινή Αργεντινή, το Μαρόκο, την Αίγυπτο,κλπ., είναι φτηνότερες. Ακόμα και ο ποιο χαμηλά αμειβόμενος εργάτης γης που αμείβεται σε ευρώ, Έλληνας ή μετανάστης, στοιχίζει πολύ ποιό ακριβά από ότι σε μια ανταγωνιστική μας χώρα όπου αμείβεται σε υποτιμημένο νόμισμα.

Αν ένας εργάτης γης στην Ελλάδα στοιχίζει το λιγότερο 25 ευρώ, στην Τουρκία στοιχίζει σε τούρκικες λίρες που αντιστοιχούν περίπου σε 10-15 ευρώ. Το κόστος ζωής στη γειτονική χώρα είναι  χαμηλότερο λόγω της υποτιμημένης τουρκικής λίρας και τα περισσότερα καταναλωτικά είδη που αγοράζει ο Τούρκος εργαζόμενος, είναι επίσης πιο φτηνά.

Το γεγονός ότι η Βουλγαρία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όχι στην ευρωζώνη, σε συνδυασμό με τη χαμηλή φορολόγηση, έχει οδηγήσει πολλές ελληνικές εταιρείες να μεταφέρουν εκεί την έδρα τους. Οδηγοί φορτηγών και λεωφορείων από τη Βουλγαρία, αντικαθιστούν Έλληνες συναδέλφους τους με πολύ μικρότερη αμοιβή, αφού το εκεί κόστος ζωής είναι επίσης πολύ χαμηλό. Πολλοί Έλληνες καταναλωτές στα σύνορα με την Αλβανία,τα Σκόπια, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, επισκέπτονται σε μονοήμερα ταξίδια τις χώρες αυτές και προμηθεύονται κάθε είδους φτηνά προϊόντα και καύσιμα.

Εδώ είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι ο όρος σκληρό νόμισμα χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει ότι η συναλλαγματική ισοτιμία, η αγοραστική δύναμη ενός νομίσματος είναι υπερτιμημένη σε σχέση με ένα άλλο. Αυτό σημαίνει ότι εκείνος που κατέχει και συναλλάσσεται με ένα σκληρό νόμισμα όπως κυρίως το ευρώ και το ελβετικό φράγκο και κατά δεύτερο λόγο το δολάριο, και το γιεν, είναι σε θέση να αγοράζει φτηνά προϊόντα και υπηρεσίες άλλων χωρών σε σχέση με το επίπεδο ζωής στη χώρα του.

Η ύπαρξη σκληρού νομίσματος δυσχεραίνει τις εξαγωγές και διευκολύνει τις εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Το αντίθετο ισχύει με το λεγόμενο μαλακό νόμισμα που είναι υποτιμημένο σε σχέση με το σκληρό. Οι διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες ρυθμίζονται από την προσφορά και ζήτηση εξαγόμενων και εισαγόμενων  προϊόντων και υπηρεσιών. Στην πράξη όμως,  σημαντικό ρόλο έχουν οι πολιτικές που ακολουθούνται από τις κεντρικές τράπεζες των διάφορων χωρών που με διάφορα μέσα και κυρίως με την προσφορά ή απόσυρση συναλλάγματος ρυθμίζουν τεχνικά τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, η Κίνα διατηρώντας υπερβολικά χαμηλή την ισοτιμία του γουάν, παρ’ όλες τις εκκλήσεις και διαμαρτυρίες των δυτικών, έχει εισβάλει ορμητικά στις διεθνείς αγορές και σήμερα τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα ξεπερνούν τα 4 τρις δολάρια.