Επέτειος 3 Σεπτεμβρίου

Του Σήφη Βαλυράκη 

Το 1843, στις 3 του Σεπτέμβρη, ξεσπά στην Αθήνα επαναστατικό κίνημα που οργάνωνε από το 1840 ο Μακρυγιάννης και απαιτεί την παραχώρηση Συντάγματος από τον Βαυαρό, «ελέω θεού» βασιλιά της Ελλάδας, Όθωνα. Η Ελλάδα είχε φτάσει στα πρόθυρα πτώχευσης, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου 60 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων που είχε

πάρει το 1833 και οι πιστωτές της είχαν επιβάλει και τότε δυσβάσταχτη οικονομική συμφωνία («μνημόνιο»).Οι επαναστάτες πολιορκούν τα ανάκτορα (σημερινή βουλή), ζητούν κοινοβουλευτικό πολίτευμα και πολιτικές ελευθερίες.  Απαιτούν την άμεση σύγκληση Εθνοσυνέλευσης για την κατάρτιση Συντάγματος.  Ο Όθωνας εξαναγκάζεται και υπογράφει διάταγμα για τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης.

Το 1974, στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974 στο ξενοδοχείο «Κινγκ Πάλας» της Αθήνας, ανακοινώνεται η ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, μιας νέας ριζοσπαστικής πολιτικής παράταξης, με πατριωτικό και σοσιαλιστικό προσανατολισμό.   Η πτώση της ξενοκίνητης στρατιωτικής Χούντας  είχε ήδη συντελεστεί στις 24 Ιουλίου 1974. Το Δικτατορικό καθεστώς είχε καταρρεύσει σε κλίμα πολιτικής αποσύνθεσης, αλλά και υπό το βάρος της προδοσίας της Κύπρου, της κλιμάκωσης της Τουρκικής επιθετικότητας με το στρατιωτικό προγεφύρωμα που είχαν αποκτήσει οι Τούρκοι στην Κύπρο και μιας παρωδίας γενικής επιστράτευσης στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε ορκιστεί πρωθυπουργός. Κάποιοι χουντικοί θύλακες παραμένουν ισχυροί. Η καταπίεση όμως του ελληνικού λαού για δεκαετίες είχε μετατρέψει την ελληνική κοινωνία σε καζάνι που βράζει. 

Στις 6 Αυγούστου στην Ελβετία το εθνικό συμβούλιο της αντιστασιακής κατά της χούντας οργάνωσης του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), διακήρυξε όχι μόνο την πτώση της Χούντας, αλλά και «την αποδέσμευση της χώρας από την ξένη εξάρτηση» και «την απαίτηση πραγματοποίησης ριζικών αλλαγών, με τελικό στόχο το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας». Η συνέχιση του αντιστασιακού αγώνα με πολιτικά μέσα και η δημιουργία πολιτικού κινήματος του «ΠΑΣΟΚ», ως μετεξέλιξη του «Π.Α.Κ.» είχε δρομολογηθεί.

Το πολιτικό μανιφέστο, η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη του 1974, με το τρίπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση», σηματοδοτεί το ξεκίνημα μιας άλλης εποχής. Η «Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες». «Βασικός κυριαρχικός στόχος του κινήματος είναι η δημιουργία μιας πολιτείας απαλλαγμένης από ξένο έλεγχο ή επεμβάσεις, πολιτείας απαλλαγμένης από έλεγχο ή επιρροή της οικονομικής ολιγαρχίας»

Το «ΠΑΣΟΚ» αντιστοίχισε την πολιτική του με τα πραγματικά προβλήματα του Ελληνικού λαού. Έτσι στις βουλευτικές εκλογές του 1981 επιτυγχάνει ποσοστό 48% και σχηματίζει την πρώτη αυτοδύναμη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην ιστορία της Ελλάδας.Με πολιτικό πλαίσιο την διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη 1974, απελευθέρωσε και έφερε στο προσκήνιο κοινωνικές δυνάμεις που βρισκόταν περιθωριοποιημένες. Συγκρότησε συσχετισμό πολιτικής δύναμης διαμορφώνοντας δημοκρατικό προοδευτικό πλειοψηφικό ρεύμα που στήριξε την πολιτική του. Η επιτυχία της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής του «ΠΑΣΟΚ» ανέδειξε την Ελλάδα, ισότιμο παίκτη στη διεθνή σκακιέρα και οδήγησε την και τότε επιθετική Τουρκία σε υποχώρηση.  Το «ΠΑΣΟΚ» σταθεροποιεί τα δημοσιονομικά, επιβάλλει άλλο οικονομικό μοντέλο στην ελληνική οικονομία και δρομολογεί ταχύρυθμη και ισόρροπη ανάπτυξη.

Στη τρέχουσα επικαιρότητα κυριαρχούν δύο σημαντικά ζητήματα. Πρώτον: Η Τουρκική επιθετικότητα σε βάρος της Ελλάδας κλιμακώνεται, άρα υπάρχει επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί η ειρήνη στην περιοχή μας.  Η αμετροεπής και ανιστόρητη σημερινή ηγεσία της Τουρκίας δεν αντιλαμβάνεται πως όσο οι φανατισμένοι Τούρκοι προσπαθούν να «σκαρφαλώσουν» στον περίγυρο του μοναστηριού στο Αρκάδι, ο Γιαμπουδάκης οπλίζει ξανά την πιστόλα του σημαδεύοντας την πυριτιδαποθήκη.

 Στην οικονομία, το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας μας έχει ήδη κατρακυλήσει στο επίπεδο του 1965. Τα «μνημόνια» τελείωσαν, η οικονομική κρίση παραμένει.  Και όλα αυτά σε ένα εχθρικό διεθνές περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης και πανδημίας.Είναι απολύτως σαφές πως ξεκινά μια νέα ιστορική περίοδος για την χώρα. Δεν είναι δυνατόν να παραμένουμε όμηροι της υψηλής ανεργίας, της συνεχούς διαρροής νέων ανθρώπων, της αναιμικής ανάπτυξης, της απελπιστικά χαμηλής θεσμικής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας και του δυσβάστακτου Δημόσιου Χρέους της.Είναι αναγκαία πιστεύω, ευρύτερη εθνική συνεννόηση και συναίνεση για τον αντικειμενικό προσδιορισμό του τεράστιου προβλήματος και συνεπώς την αναγκαία Μακρόπνοη Εθνική Στρατηγική αντιμετώπισης του.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ μας έδωσε θεσμούς όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας με το οποίο αντιμετωπίζουμε την σημερινή βαθιά υγειονομική κρίση και το θεσμικό σύστημα στρατιωτικής αποτροπής που εξακολουθεί να υπερασπίζεται την πατρίδα μας και την ειρήνη.Το βαθύτερο επετειακό και ιστορικό μήνυμα της 3ης του Σεπτέμβρη παραμένει πάντα επίκαιρο. Οι συνθήκες βεβαίως άλλαξαν, η απαίτηση για ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία παραμένει. Οφείλουμε να σπεύσουμε για την επιστράτευση των δυνατοτήτων και των δυνάμεων της χώρας και να χαράξουμε με αξιοκρατία νέα δημοκρατική πορεία, ιεραρχημένων προτεραιοτήτων και στόχων. Απαιτείται πανστρατιά για να αντιμετωπιστεί η πολύπλευρη κρίση που ταλανίζει σήμερα την πατρίδα  μας.

3 Σεπτέμβρη 2020

Σήφης Βαλυράκης

Πρώην Υπουργός