Ανάδειξη και αξιοποίηση του κτήματος Τατοΐου

Το 2003, σε συνεννόηση με τον τότε Υπουργό Πολιτισμού κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, συνέταξα μια απόρρητη μελέτη για την αξιοποίηση του κτήματος  Τατοίου, την οποία έστειλα και στο μετέπειτα Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιά. Βασική θέση της μελέτης ήταν, (η οποία βασίστηκε σε επιτόπια έρευνα και συζήτηση με ειδικούς και κατοίκους της περιοχής, προηγούμενη σχετική μελέτη του πολεοδόμου Πέτρου Συνοδινού, και άλλα εγχώρια και διεθνή δεδομένα), ότι η  ανάδειξη και αξιοποίηση του δασοκτήματος, θα πρέπει να γίνει από Ίδρυμα που θα λειτουργεί αυτόνομα υπό τη λειτουργία του κράτους, με οικονομική αποτελεσματικότητα και σεβασμό στον οικολογικό  χαρακτήρα του πάρκου.

Η ανάδειξη και αξιοποίηση του δασοκτήματος Δεκελείας, ή κτήματος Τατοϊου, θα πρέπει να διασφαλίζει την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος με την ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων, να λειτουργεί με αυτάρκεια και επιτυχία και να είναι άμεσα προσβάσιμο στους πολίτες. Η διαχείριση του  προτείνεται να γίνει από Ίδρυμα με τη μορφή ΝΠΙΔ υπό την εποπτεία του κράτους, το οποίο θα συστήσει μη κερδοσκοπική εταιρεία, που θα λειτουργεί με  περιβαλλοντικές ευαισθησίες, συγκεκριμένους κανόνες και ορθολογική διοίκηση. Απαιτούνται κατ’ αρχήν, σημαντικότατα ποσά  για αναπαλαιώσεις και αναστηλώσεις κτιρίων, για επιδιορθώσεις, συντηρήσεις και διανοίξεις δρόμων και μονοπατιών, για καθαρισμούς και περιποίηση της βλάστησης, για προστασία και ανάδειξη της χλωρίδας και της πανίδας, για τη μισθοδοσία φυλάκων καθαριστών και μόνιμου προσωπικού. Τα σημαντικά αυτά ποσά δεν μπορεί, ούτε είναι εφικτό,  να προέλθουν στο σύνολό τους από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Το Ίδρυμα, σε αντίθεση με το δημόσιο, είναι σε θέση να διεκδικήσει  Κοινοτικές επιδοτήσεις και να αποκομίσει έσοδα από την ορθολογική αξιοποίηση περιουσιακών  του στοιχείων. Συνοπτικά και ενδεικτικά παρατίθενται πιο κάτω διάφορες χρήσεις και δραστηριότητες με ή χωρίς οικονομικό όφελος, που θα μπορούσαν  να αναπτυχθούν στο δασόκτήμα, ύστερα και από κατάλληλο προβληματισμό, ανταλλαγή απόψεων, εξέταση των ευαισθησιών και αντιδράσεων της ευρύτερης κοινής γνώμης και ολοκληρωμένη μελέτη που θα περιλαμβάνει  μελέτες περιβαλλοντικού, χωροταξικού, πολεοδομικού και οικονομοτεχνικού χαρακτήρα, κλπ.

Ενδεικτικά προτεινόμενες χρήσεις

Δασικές περιοχές

§                     Οικολογικό πάρκο και βοτανικός κήπος.

§                     Ζωολογικός κήπος και ενυδρείο, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του

υδρόβιου και ιχθυολογικού πλούτου στον Κηφισό και τους παραποτάμους, σε συνεργασία και με το φορέα προστασίας του Κηφισού ποταμού, η λειτουργία του οποίου έχει σήμερα ατυχώς υποβαθμιστεί.

§                     Εκτροφείο και περίθαλψη  ζώων σε συνεργασία και με συναφείς συλλογικούς

φορείς.

§                     Παρατηρητήριο πουλιών σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική

Εταιρεία και την International Bird΄s Society.

§                     Περιφραγμένη μεγάλη έκταση όπου θα ζουν ελεύθερα διάφορα άγρια και

ημιάγρια ζώα που να είναι  επισκέψιμη υπό έλεγχο.

§                     Μονοπάτια περιπάτου με παγκάκια και μικρά καταφύγια για περιπατητές και

ορειβάτες.

§                     Αυτοκινούμενα τραινάκια για διαδρομές μέσα στο κτήμα.

§                     Μονοπάτια και διαδρομές για ιππασία, σε συνδυασμό με διαμόρφωση χώρων 

για αθλητική ιππασία σε συνεργασία και με ιππικούς ομίλους.

§                     Δημιουργία λίμνης και καναλιών με αξιοποίηση των φυσικών υδάτων της

Περιοχής, με δυνατότητα χρησιμοποίησης μικρών πλεούμενων με κουπιά από

τους επισκέπτες και δημιουργία επισκέψιμων ελεύθερων χώρων.

Μη δασικές περιοχές

§                     Μουσείο σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και κέντρο τέχνης που θα στεγαστούν

στην ανακαινισμένη κεντρική έπαυλη.

§                     Λαογραφικό μουσείο.

§                     Εργαστήριο και εκθετήριο παιδικής τέχνης και καρνάβαλου.

§                     Εργαστήρια και εκθετήρια ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και

ξυλογλυπτικής.

§                                             Κέντρο μουσικής και χορού.

§                                             Μουσείο – εκθετήριο σε ανοιχτό χώρο, με αναπαραστάσεις ελληνικών

πόλεων και οικισμών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα : (Αρχαίοι χρόνοι: Μυκήνες, Κνωσός, Αθήνα, Δήλος. Βυζαντινή περίοδος: Κωνσταντινούπολη, Γιάννενα, Μάνη. Τέλη 18^ου, αρχές 19^ου αιώνα: Αθήνα, Ναύπλιο, Θεσσαλονίκη, Σύρος, Πάτρα, Βόλος, Καβάλα, Ρόδος, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Χανιά, Καστοριά, Μυτιλήνη. Σύγχρονη εποχή: νεοκλασσική Αθήνα, Πλάκα, Κυπριάδου, Κηφισιά, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Σάμος κλπ. Το εκθετήριο θα βρίσκεται σε ανοιχτό χώρο όπου κάθε μικρογραφία πόλης – οικισμού θα καταλαμβάνει 40-50 τ.μ. οι μινιατούρες των κτιρίων θα είναι ύψους 15-40 cm, και θα είναι εγκατεστημένες σε βάθρα ύψους 0,50 μ. Ο σχεδιασμός, η διαμόρφωση και η εκτέλεση του έργου μπορεί να γίνουν σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

§                     Εκθετήριο σε ανοιχτό χώρο με αναπαραστάσεις γνωστών αγαλμάτων και

μνημείων της αρχαίας Ελλάδας που βρίσκονται σε μουσεία της χώρας ή στο εξωτερικό όπως ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Νίκη της Σαμοθράκης, τα Λιοντάρια της Δήλου, τα Ελγίνεια Μάρμαρα, η Αφροδίτη της Μήλου, ο Έφηβος των Αντικυθήρων, κλπ. Το έργο αυτό θα μπορούσε να αναλάβει το ΤΑΠ και η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

§                     Ανοιχτή θεατρική σκηνή για θεατρικές, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις,

με δυνατότητα μετακινούμενου ελαφρού στέγαστρου σε περίπτωση βροχής και κακοκαιρίας.

§                     Γήπεδο γκολφ, γήπεδα στίβου, ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, τένις,

τοξοβολίας, κτλ.

§                     Χώροι για εκδηλώσεις και παραστάσεις τσίρκου, παντομίμας,

κουκλοθέατρου, καραγκιόζη, και γενικότερα παραστάσεων για παιδιά και εποχιακών κατά περίπτωση εκδηλώσεων τα  Χριστούγεννα, στις απόκριες, την καθαρή Δευτέρα με πέταγμα αετού, το Πάσχα, κτλ.

§                     Χώρος 300-400 στρ. (σε σύνολο 50.000 που εκτείνεται όλο το κτήμα ), για τη

δημιουργία παιχνιδούπολης, στα πρότυπα του περίφημου Τίβολι που βρίσκεται στο κέντρο της Κοπενχάγης της Δανίας, όπου  εκτός από διάφορα σύγχρονα παιχνίδια για παιδιά,   υπάρχουν αναψυκτήρια και  εστιατόρια που  αναπαριστάνουν ένα γνωστό αρχαίο ή πιο σύγχρονο  μύθο ή παραμύθι. (Στο Τίβολι υπάρχουν εστιατόρια και χώροι εστίασης ή αναψυχής, που με ευφυή αρχιτεκτονική σύλληψη προσομοιάζουν σε καραβόσπιτα, καραμελόσπιτα, κουκλόσπιτα, κτλ.). Εφ’ όσον η ιδιαίτερα ελκυστική και προσοδοφόρα αυτή πρόταση είναι αποδεκτή, (κάτι που χρειάζεται  γενικότερο προβληματισμό και  συναίνεση), τότε η παιχνιδούπολη θα μπορούσε να πάρει τη μορφή  παιχνιδότοπου-πάρκου ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας, όπου θα  αναπτυχθούν διάφορες ελαφρές κατασκευές και προσομοιώσεις θεμάτων από την ελληνική μυθολογία και ιστορία. Οι προσομοιώσεις αυτές,  μέσα από μια ελκυστική για τα σημερινά παιδιά  ψυχαγωγία, θα έχουν και παιδαγωγικό χαρακτήρα που θα αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα και βαρύτητα της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η λειτουργία ενός τέτοιου παιχνιδότοπου-πάρκου, μπορεί εκτός από ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, να αποτελέσει το βασικό  οικονομικό αιμοδότη του για τις πολλαπλές άλλες μη ανταποδοτικές δραστηριότητες. Μπορεί δηλ. το κτήμα  να είναι βιώσιμο και χωρίς την οικιστική αξιοποίηση ενός μέρους του, όπως προβλέπεται στο σχετικό ΠΔ που ανακοινώθηκε αρχές του 2006. Η όλη  πρόταση, εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη άποψη που δίνει βαρύτητα στην αναγκαιότητα δημιουργικής και ανθρωποκεντρικής και περιβαλλοντικής ανάδειξης του δασοκτήματος, με οικονομική αυτοδυναμία και νοικοκυρεμένη λειτουργία, ανοιχτό στο λαό που να το χαίρεται, να το σέβεται και να το νοιώθει δικό του.