Ο κόσμος του μέλλοντος και οι ανατρεπτικές επιπτώσεις στην απασχόληση

Στις ανεπτυγμένες χώρες, στο «θαυμαστό νέο κόσμο του μέλλοντος», το 70%-80% των απασχολούμενων  θα εργάζεται στην πληροφορική,στις νέες τεχνολογίες, το διαδίκτυο  και τα κοινωνικά δίκτυα. Στα επόμενα 10-15 χρόνια, η τεχνολογία των αυτοματισμών θα οδηγήσει σε κλείσιμο πολλές παραδοσιακές βιομηχανίες. Οι εκτυπωτές 3D θα παράγουν ρούχα, παπούτσια, ανταλλακτικά
μηχανών,αυτοκινήτων, αεροπλάνων κλπ., αντικαθιστώντας μεγάλο μέρος των τεχνικών σε αντίστοιχους τομείς.

Στη γεωργία, οι αυτοματισμοί και τα ρομπότ θα υποκαταστήσουν μεγάλο μέρος της ανθρώπινης εργασίας. Στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές,οι οδηγοί θα αντικατασταθούν μερικώς ή και συνολικά από αυτοματισμούς. Στις θαλάσσιες μεταφορές, θα υπάρξουν επίσης καινοτόμες εφαρμογές αυτοματισμών, χωρίς όμως να εξαφανιστεί η παρουσία του πλοιάρχου, πλαισιωμένου με μικρότερο αριθμό πληρώματος. Το ίδιο και στις αεροπορικές μεταφορές.

Οι πράκτορες ναυλώσεων θα αντικατασταθούν σχεδόν ολοκληρωτικά από τις διαδικτιακές ναυλώσεις. Το ίδιο ισχύει και για τους τουριστικούς πράκτορες, εκτός από παροχή ειδικών κατηγοριών τουρισμού και διασκέδασης. Η απασχόληση στις τράπεζες και στις ασφάλειες θα μειωθεί δραματικά λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών εφαρμογών.

Ο αριθμός των δικηγόρων προβλέπεται να μειωθεί ως συνέπεια της δημιουργίας κεντρικού λογισμικού ( όπως η IBM Watson) για παροχή έγκυρων νομικών συμβουλών. Οι δημοσιογράφοι και οι διαφημιστές των οποίων το επάγγελμα είναι ήδη κορεσμένο, θα απασχολούνται κατά κύριο λόγο στο διαδίκτυο.

Η ηλεκτρική ενέργεια θα επεκταθεί και σε εφαρμογές μικροκλίμακας σε κατοικίες και επιχειρήσεις, με το κόστος της να μειώνεται σημαντικά. Αυτό θα επιφέρει διαφοροποιήσεις στην παροχή και στην απασχόληση στην ενέργεια. Για το φυσικό αέριο και τους απασχολούμενους στον ίδιο τομέα, προβλέπεται ευοίωνο μέλλον.

Ο τουρισμός και ο επισιτισμός είναι από τους λίγους κλάδους της οικονομίας που θα επηρεαστούν σε μικρότερο βαθμό από την έλευση των αυτοματισμών, αφού η προσωπική εξυπηρέτηση θα παραμένει αναγκαία. Το ίδιο ισχύει για τον αθλητισμό, τη διασκέδαση και τις τέχνες, τομείς που επηρεάζονται λιγότερο από τις τεχνολογικές αλλαγές και περισσότερο από την οικονομική συγκυρία. Η γνώση των σύγχρονων τεχνολογιών και των κοινωνικών δικτύων, είναι φυσικά απαραίτητη για όλους τους απασχολούμενους στη βιομηχανία του θεάματος και της διασκέδασης.

Οι ραγδαίες αλλαγές της τεχνολογίας, συνεπάγονται τη διαρκή μετεξέλιξη των επαγγελμάτων και ειδικοτήτων. Αυτό συνεπιφέρει τη μεγάλη διεύρυνση της δια βίου μάθησης και της εκπαίδευσης από απόσταση που θα γενικευθούν. 

Η περιστασιακή απασχόληση για 6-7 μήνες τον χρόνο αποτελεί ήδη μια πραγματικότητα που θα συνεχίσει και θα διευρυνθεί στο μέλλον. Η μερική και η περιστασιακή απασχόληση, όπως και η εργασία από απόσταση, θα αυξηθούν, γεγονός που θα επιτρέψει την πληθυσμιακή, οικιστική και διοικητική αποκέντρωση. Ειδικότερα, αυτό ισχύει για τους εργαζόμενους στο λογισμικό, το διαδίκτυο,  στην εκπαίδευση στην ιατρική. 

Η πρόληψη ασθενειών θα  γίνεται και από το κινητό τηλέφωνο με πολύ μικρότερο κόστος. Η απασχόληση στα ιατρικά επαγγέλματα θα διαφοροποιηθεί, με μετατόπιση μεγαλύτερου αριθμού εργαζομένων στην ιατρική τεχνολογία, στην αισθητική, την ψυχολογική υποστήριξη και στη φροντίδα ηλικιωμένων της τέταρτης ηλικίας.

Πολλοί σημερινοί νέοι ηλικίας 20 ετών,θα είναι υπεραιωνόβιοι αύριο. Ο μέσος όρος ζωής από 80 ετών που είναι σήμερα, μετά από 20-25 χρόνια, προβλέπεται  να φτάσει στα 95-100 έτη ζωής. Παράλληλα όμως, θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης άνω των 75 ετών,ενώ μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων θα απασχολείται σε υπηρεσίες υγείας, φροντίδας και διασκέδασης των ατόμων της τέταρτης ηλικίας, που προβλέπεται να είναι πολύ περισσότεροι από όσοι είναι σήμερα.

Αυτό είναι μέρος της εικόνας του θαυμαστού νέου κόσμου του μέλλοντος που έρχεται. Όμως, αυτή η εικόνα που αφορά κυρίως τον ανεπτυγμένο κόσμο, εξαρτάται και από άλλους σημαντικούς όσο και απρόβλεπτους κοινωνικοπολιτικοί και γεωπολιτικοί παράγοντες που  ενδέχεται να επιφέρουν παράπλευρες απρόβλεπτες διαφοροποιήσεις. 

Τέτοιοι παράγοντες είναι, η ραγδαία δημογραφική γήρανση των ανεπτυγμένων χωρών, σε αντίθεση με την πληθυσμιακή έκρηξη των αναπτυσσόμενων, οι περιφερειακοί πόλεμοι και εμφύλιοι και η μαζική μετανάστευση από τον τρίτο κόσμο στη δύση. Για τα θέματα αυτά δύσκολο μπορεί να γίνουν προβλέψεις, εκτός και αν απευθυνθούμε σε...καφετζούδες και αστρολόγους, δύο σταθερά «επαγγέλματα» του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.